Bobby Sands
09.03.1954 - 05.05.1981 01 Ocak 1970
Sands'in sendikal paramiliterler ve yerel Protestan çeteler tarafından defalarca saldırıya uğradığı zorlu çocukluğu, 1972'de IRA'ya gönüllü olarak katılma kararına yol açtı. Sands iki kez tutuklandı, ilki 1972'de silah bulundurmaktan ve IRA ile olan bağlantısı nedeniyle Long Kesh Gözaltı Merkezi'nde "özel kategori" mahkum olarak hapsedildi. Özel kategori statüsü, bir tür siyasi statüyü kabul ediyor ve bu mahkumlara kendi kıyafetlerini giyme, diğer özel kategori mahkumlarıyla "özgürce" ilişki kurma, kendi eğitim ve eğlence faaliyetlerini düzenleme hakkı ve haftada bir kez ziyaret ve paket alma hakkı veriyordu. Hapishanedeyken Gerry Adams gibi diğer önde gelen IRA aktivistleriyle tanıştı ve Sands kısa sürede Long Kesh'te IRA üyelerinin komutanlarından biri oldu. George Jackson, Frantz Fanon ve Che Guevara gibi sol görüşlü siyasi yazarlar ve James Connolly gibi çeşitli İrlandalı sosyalistler hakkındaki üretken bilgisiyle tanınıyordu ve cumhuriyetçi hareket içinde daha fazla sosyalist siyaseti teşvik ediyordu. Tutukluyken, aynı zamanda çocuğunun annesi olan birkaç yıllık kız arkadaşıyla evlendi.
Nisan 1976'da serbest bırakıldıktan sonra, çok sayıda toplum örgütlenme çabası da dahil olmak üzere İrlanda cumhuriyetçi faaliyetlerine hızla yeniden entegre oldu . Sands ve diğer üç şüpheli IRA üyesi altı ay sonra tutuklandı. Daha sonra başka bir silah suçundan hüküm giydi ve Maze (eski adıyla Long Kesh) hapishanesinde 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Ancak ikinci tutukluluğu sırasında Sands kendini yeni bir durumda buldu. İngiliz hükümeti, "suçlulaştırma" olarak bilinen bir politika aracılığıyla cumhuriyetçi tutuklulara verilen özel kategori statüsünü iptal etti. İngiliz hükümeti, herhangi bir cumhuriyetçi faaliyeti alenen sıradan ve siyasi olmayan suçluların faaliyeti olarak göstermeye çalıştı ancak şüpheli IRA üyeleri hakkında mahkumiyet elde etmek için kapalı duruşmalara, gizli delillere ve suçlama olmaksızın uzun süreli gözaltılara güvenmeye devam etti .
Suçlulaştırma politikasının yanı sıra gardiyanlar tarafından yaygın fiziksel ve sözlü tacizin bir sonucu olarak, birçok cumhuriyetçi mahkum protestoya gitti ve beş yıldan kısa bir süre sonra açlık grevine başladı. Sands'in de katıldığı iki ana protesto biçimi,"battaniye" ve"Kirli" protestolar, protestocu tutukluların hapishane üniformaları yerine sadece battaniye giymeleri ve yıkanmayı reddetmeleriyle gerçekleşti.
Bu süre boyunca Sands, protesto eden diğer tutuklular arasında oldukça popüler hale geldi. "Marcella" (kız kardeşinin adını taşıyan) takma adıyla bilinen Sands, Sinn Fein gazetesine katkıda bulundu, diğer tutukluları ezbere ve orijinal hikayelerle (genellikle Galce anlatılır) eğlendirdi ve kendi şiirini yazmaya devam etti. Ayrıca penceresinin dışındaki kuşları izleyerek ornitolojiye olan sevgisine odaklandı .
Beş yıl süren örtülü ve kirli protestoların ardından çok az ilerleme görüldü ve bu da ölüme kadar süren bir açlık grevine girişme kararına yol açtı. Açlık grevinin kullanılmasını savunan Sands, hemen gönüllü oldu ve 1 Mart 1981'de başlayan grevlere liderlik etmek üzere seçildi.
Sands'in açlık grevi hem ulusal hem de uluslararası ilgi gördü ve İngiliz hükümetinin tutukluların taleplerini yerine getirmesi yönündeki kamuoyu talepleri de arttı. Tartışmasız bir şekilde, grevin en önemli gelişmesi Sands'in Kuzey İrlanda'nın Fermanagh ve Güney Tyrone kontluğu için İngiliz Parlamentosu üyeliği kampanyasına katılmasıyla gerçekleşti. 10 Nisan'da, 41 gün süren açlık grevinin ardından ve IRA liderliğinin büyük şokuna rağmen Sands 30.000'den fazla oyla koltuğu kazandı. Seçimi İrlanda ve İngiliz hükümeti boyunca şok dalgaları yarattı. Sonuçta, İngilizlerin suçlulaştırma politikası, IRA'nın çok az halk desteğine sahip olduğu ve bir grup asi suçlu olduğu iddialarına dayanıyordu .
Sands'in milletvekili olarak yeni siyasi statüsüne ve artan kamuoyu baskısına rağmen, Başbakan Margaret Thatcher liderliğindeki İngiliz hükümeti uzlaşmaya doğru bir adım bile atmayı reddetti. Sands'in durumu kötüleşmeye devam etti ve hapishanenin hastane koğuşunda tutuklu kaldı. Sonunda, 3 Mayıs'ta Sands komaya girdi . Ailesi onu ziyarete çağrıldı ve 5 Mayıs 1981 Salı günü, 66 günlük açlık grevinin ardından Sands öldü.
Sands'in ölümü dünya çapında muazzam bir tepkiye yol açtı; yüz binlerce kişi tutukluların taleplerini desteklemek için yürüdü, ABD hükümeti tarafından "derin pişmanlık" bildirisi yayınlandı, İrlanda sendikaları greve gitti , dünya çapındaki gazeteler Thatcher'ın bir milletvekilinin ölmesine izin vermesinin "duygusuzluğunu" kınadı ve Kuzey İrlanda sokaklarında isyanlar çıktı. Cenaze törenine 100.000'den fazla kişi katıldı. Sands'ten sonra, açlık grevi 3 Ekim 1981'de nihayet sonlandırılmadan önce dokuz tutuklu daha öldü. Kısa bir süre sonra, tüm tutuklular için taleplerini büyük ölçüde karşılayan reformlar kabul edildi.
