Hüsrev Gerede 1886 – 20.03.1962
01 Ocak 1970
Hüsrev Gerede, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihininin önemli isimlerinden olan Türk asker, politikacı ve diplomattır. Kurtuluş Savaşı sırasında iç isyanların bastırılmasında rol oynadı. Savaştan sonra Büyükelçi ve milletvekili olarak görev yaptı.
1886 yılında Edirne'de doğdu. Rıdvanbeyoğlu ailesinden Ferik (Korgeneral) Mehmet Ali Paşa ile Mah-I Nur Hanım’ın oğludur. 1908 yılında Harp Akademisi’ni kurmay yüzbaşı olarak bitirdi. I. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi'nde görev aldı.
Mustafa Kemal ile Samsun’a çıkarak Kurtuluş Savaşı’nı başlatan 18 kişiden birisidir. 19 Mayıs 1919’dan itibaren Mustafa Kemal Paşa'nın kurmay heyetinde istihbarat ve siyasi şube müdürlüğü yaptı. Havza, Amasya, Erzurum, Sivas ve Ankara’daki tüm mili mücadele hareketlerine katıldı. katıldı. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı ‘nda Trabzon milletvekili olarak bulundu. İstanbul'un işgali üzerine Ankara'ya geçti, Trabzon milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin çalışmalarına katıldı.
Bolu İsyanı sırasında, Gerede Olayı'nda gösterdiği başarıdan dolayı Atatürk daha sonra kendisine Gerede soyadını verdi.
Cumhuriyet döneminde askerlikten ayrılarak, Budapeşte, Sofya, Tahran, Tokyo, Berlin ve Rio de Janeiro Büyükelçiliklerinde bulundu, elçiliği sırasında Türk-Japon ve Türk-Alman dostluğunun güçlenmesine çalıştı. 1934 yılında Rıza Pehlevi’nin Ankara’ya gelmesini ve Türk-İran dostluğunu güçlendirilmesini sağladı.
Gerede, 1949’a kadar milletvekilinde çeşitli illerin temsilciliğini yapmayı da sürdürdü. 1934-1936 yılları arasında Urfa, 1942-1947 yıllarında Sivas milletvekiliydi.
Gerede’nin Japonya ve Almanya üzerine kitapları vardır. Atatürk ile ilgili anılarını yayımlamıştır.
İstanbul, Şişli’de, uzun yıllar yaşadığı caddeye Hüsrev Gerede anısına bir anıt dikilmiştir.
