2017 ABD’de iç çatışma yılı olacak
Hakkı Öcal 01 Ocak 1970
Time, Trump’ı yılın adamı seçtiği haftanın kapağında, fotoğrafın altına “Amerika Bölünmüş Devletleri Başkanı” yazmıştı. Bu, ister bir gerçeğin ifadesi olarak alınsın, ister bir dileğin ifadesi olsun, ABD’deki gelecek başkanlık seçimlerine kadar sürecek durumu belirtiyor.
Senato ve Temsilciler Meclisi üye dağılımına bakınca, ABD’de olağan sayılan Yürütme-Yasama çekişmesinin iki yıl, yani ilk Senato üçte bir yenileme ve Temsilciler Meclisi seçimleri yapılıncaya kadar olmayacağı, tarafların büyük ölçüde uyum içinde çalışacağı söylenebilir. Gedikli senatörler, Trump ile pazarlık güçlerini artırabilmek için şimdiden şartlar ve Trump’tan bağımsız politikalar ileri sürmeye başlamış görünüyorlarsa da, bunun bir görünür çatışmaya yol açması beklenemez.
Türkiye’deki bazı partilerin hiç de rasyonel olmayan tutumlarının tersine, Başkan’ın şahsiyetini, geçmişini ve vaatlerini ortaya koyarak doğrudan kazandığı bir seçimin ağırlığını, bütün diğer seçilmiş kişiler iliklerine kadar hissederler. Kongre üyeleri bu ağırlığa meydan okurlarsa, gelecek seçimde seçmenin hışmına uğrayabileceklerini hesap ederler. Özetle, Kongre çatısı altında ve eyalet valileri düzeyinde, demokratlar ve cumhuriyetçiler en az iki yıl Trump ile uyumlu bir çalışma sergileyeceklerdir.
Bu uyumda Trump’ın vaat listesi ve ağırlıklı bir yasama gündemi olmaması da etkili olacaktır. İhtimal Trump, senatör ve milletvekillerinin vaatlerini de benimseyecek kadar pragmatik davranacaktır.
Bunlara rağmen, 2017 ve 2018, ABD’de, seçilmemişlerin Trump’a meydan okuyacakları, hatta hayatı zindan edecekleri bir dönem olacaktır. Zira Amerikan kamuoyu, bir çok Avrupa ülkesi ve Türkiye gibi, sesleri nispetlerinden çok daha yüksek çıkan liberal kesime sahiptir. Amerika için “liberal” kelimesi, Türkiye’deki sol kavramıyla anlatılan düşünce ve eğilimleri içine alır. Bu düşünce ve eğilimdeki herkes, gerçekte, Time’ın kapağına yansıyan, “bölünmüşlük” hissine sahiptir. Bizzat Time editörler kurulu, bundan 10 yıl öncesine oranla çok daha fazla bu eğilimdeki insanlardan kuruludur.
Bu kişiler sadece yayın organlarında değil ama Amerikan bürokrasisinin her kesiminde, ve eğitim dünyasında ağırlığa sahiptir. Bu eğilim siyasal ifadesini Demokrat Parti içinde bulur. Ne var ki, Obama Yönetimi, uygulamacı makamlara (belki de Kongre ile uzlaşabilmek için) büyük ölçüde iki Bush ve Reagan dönemi bürokratlarını getirmekte sakınca görmedi. Bu kişilerin uygulamaları da o yönde oldu. Örnek, Irak ve Suriye hezimetlerine yol açan dışişleri ve savunma bakanlıkları ile FBI ve CIA yöneticileridir.
İki-üç ay içinde göreceğiz ki, Trump, bu üst ve orta kademedeki muhafazakar, yeni-muhafazakar (NeoCon) ve Tea Party (Cumhuriyetçi Parti’den bağımsız aşırı muhafazakar grubu) elemanlarını yerinde bırakacaktır. Ve böylece ABD’de gerçekten şiddetli bir bölünmüşlük duygusu ortaya çıkacak ve bunun basın-yayındaki anti-Trump yansıması (bırakın yansımayı, depremi), dünyanın her tarafından hissedilecektir.
Bu çatışma bir “impeachment” (görevden almak için soruşturma ve mahkemeye verme) girişimi ile sonuçlanırsa, şaşmamak gerekir.
