ULUDERE ÜZERİNDEN DERSİM’E GİDELİM
Mehmet Tezkan 01 Ocak 1970
Arada sırada veya gündem sıkışınca veya iktidar kulvar değiştirmek isteyince gündeme hemen Dersim geliyor..
Ya kendileri getiriyor..
Ya da kendilerine yakın yazarlar tarafından kampanya başlatıyorlar..
Dersim üzerinden laf çakıyorlar; hem Alevi olacaksınız hem de dersimiz Dersim dendiğinde yüz çevireceksiniz, olmaz böyle şey!..
Ne olmuş Dersim’de?
Olan kısaca şu: 1934’teki iskân, 1935’teki Tunceli kanunu isyanın tohumunu atmış.. Kanuna göre, anadili Türkçe olmayanlar kendi dillerini konuşan köylerde iskân edilmeyecek.. Türk köylerine serpiştirilecek.. Burada da nüfusun yüzde 10’unu geçemeyecekler..
Üstüne 1936’da bir dizi karakol yapımı başlanınca gerginlik iyice artmış.. 1937’de aşiretler karakol basmaya başlamış, askerlerle çatışmaya girmişler..
Sonuç; 15 uçaklık bir filonun Dersim’i bombalaması..
Bununla da kalmamış, köyler yakılmış, dağlara kaçan insanlar takip edilmiş, insanların sığındığı mağaraların ya girişlerine beton dökülmüş ya da ateş yakılarak dumana boğulmuş..
1938 yılında da hava saldırısı ve ‘tedip‘ ve ‘tenkil’ harekâtı devam etti..
Hadise bu..
Bir devlet için utanç verici.. Kendi halkının üzerine bomba atan devlet olur mu?
Olmaz.. olmuş ama..
Kaç yıl önce olmuş.. 74 yıl önce olmuş..
Mesele tarihçilere havale edilmiş..
*
Ama yine de konuşmakta yarar var.. Tamam da ama önce gelin Uludere’yi konuşalım.. O daha taze.. Orada da uçaklar Kürtlerin üzerine (yanlışlıkla veya değil) bomba attı..
38 kişi öldü..
Dersim gibi planlı, Dersim gibi büyük değil ama Uludere atlanarak Dersim’e gidilmez..
Üç yıl oldu.. Emri kim verdi, o hatayı kim yaptı hâlâ belli değil.. Güya soruşturma açıldı!..
*
Bugün dersimiz Dersim diyenler neden dersimiz Uludere denince tırıs tırıs kaçıyor anlamış değilim..
Dersim konusu açılınca vicdandan bahsedenler Uludere’yi ağzına almıyor..
Nedendir?
