Enderûnlu Fâzıl
1759 - 1810 01 Ocak 1970
Enderûnlu Fâzıl muhtemelen 1759'da Safed, Filistin'de (günümüzde İsrail) doğdu. Asıl adı Hüseyin'dir. I. Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'ne başkaldıran Akkâ muhafızı Tâhir Ömer’in torunudur. Babası Ali Ömer bu isyanın bastırılması sırasında öldürüldü ve 1776'da Fazıl, kardeşi Hasan Kamil, amcaları ile birlikte Kaptan-ı derya Cezayirli Gazi Hasan Paşa tarafından İstanbul’a getirildi.
Hükümdarın fermanı ile kendisi Enderun’da hazine koğuşuna ve kardeşi kiler koğuşuna alındı. Sefahate düşkünlüğü ve aşk maceraları dolayısıyla 1784'te saraydan çıkarıldı. Son aşk macerası sarayda "Şahlevendim" lakabı ile bilinen meşhur hanande Hafız Abdullah Ağa ile olup saraydan ayrılmasına neden olan bu macerayı Fazıl manzum olarak "Defter-i Aşk" adlı eserinde anlatır.
İstanbul'da sokaklarda, meyhane köşelerinde on iki yıl serseri ve sıkıntılı bir hayat sürdü. Daha sonra Sultan III. Selim'e ve devlet büyüklerine yazdığı övgü dolu kasidelerle memurluk talep etti. Önce Rodos'ta tevliyat görevi verildi; sonra Halep defterdarlığı ve çeşitli yerlerde teftiş memuriyeti gibi yüksek olmayan devlet memuriyetlerinde Anadolu'da çalıştı. Hicivlerinden rahatsız olanlarca şikayet edildi ve 1799’da Rodos’a sürüldü. Rodos’ta iken gözlerini kaybetti. Daha sonraki on yılını yatakta geçirdi. Ölmeden bir-iki yıl önce gözlerinin açıldığı belirtilmektedir. 1810'da İstanbul'da ölmüştür. Mezarı Eyüpsultan'dadır.
