ABD-SSCB Arasında Stratejik Hücum Sınırlandırılması(START II)
03.01.1993 01 Ocak 1970
START I’in hükümlerine eklenen START II, savaş başlığı ve taşıma araçları sayısının ikisini de orjinal anlaşmadan daha da azaltmıştır. Yeni anlaşma, iki aşamada uygulanacaktı. İlk olarak taraflar toplam konuşlanmış stratejik savaş başlıklarının sayısını 3800 ile 4250 arasına indireceklerdi. Toplam sınırlandırmanın parçası olarak, taraflar, denizaltından ateşlenen balistik füzelerde(SLBM) 2160’dan fazla savaş başlığı ve 650’den fazla yerden ateşlenen kıtalararası balistik füze(ICBM) konuşlandırılmaması konusunda anlaştılar.
İkinci aşamanın sonunda, taraflar, 3000-3500’den fazla konuşlanmış stratejik savaş başlığına sahip olmama konusunda anlaştılar. Bu toplam sınırın parçası olarak 1700-1750’den fazla karaya konuşlu ICBM olmayacaktı. İkinci aşama, tarafların tüm ağır ICBM’leri ve çoklu bağımsız hedeflenebilir yeniden giriş yapan araçlar(MIRV) kullanan ICBM’leri saf dışı bırakmasını öngörüyordu. Anlaşma, tarafların MIRV’lenmiş ICBM’lerini indirmelerine ve tek savaş başlıklı füzelere dönüştürmelerine olanak sağlıyor. MIRV sınırlandırması SLBM’ler için geçerli değildir.
START I’in aksine START II, ağır bombacıları taşıyabildikleri havadan ateşlenen güdümlü füzeler ve ağır bombalara göre saymaktadır. START II aynı zamanda, tarafların, gözlemlenebilir farklılıkları olması ve nükleer bombacılarla aynı üste bulunmamaları şartıyla, 100’e kadar nükleer ağır bombacıyı, nükleer olmayan görevler için dönüştürmeye imkan sağlamaktadır.
START I gibi bu anlaşma da teknik araçlara ve yerinde teftişlere dayanmaktadır. Anlaşma, 3 Ocak 1993 yılında imzalanmıştır. ABD Senatosu 26 Eylül 1997’de ve Rus DUMA 14 Nisan 2000’de anlaşmayı onaylamıştır. Yine de ABD Senatosu, ABD Başkanı’nın stratejik savaş başlıklarının sayısının START I’deki taban sınırın altına çekilmesinin kabul edilmeden önce, Senato’nun onayını almasını gerektiren bir hüküm koymuştur. DUMA da hüküm ekleyerek, onaylanma araçlarının değiştirilebilmesi için ABD Senatosu’nun genişleme protokolünü ve 1997 Anti-balistik Füze Sınırlanması Anlaşmasının onaylamasını şart koşmuştur. 14 Haziran 2002’de Rusya, ABD’nin ABM’den çekilmesi üzerine, anlaşmadan çekildiğini duyurdu.
