Yeni Özbekistan ve yeni bir Avaz günü...
Kürşat Zorlu 01 Ocak 1970
Dün Dışişleri Bakanlığının daveti üzerine Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e geldim. Bugün yapılmakta olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yerinde gözlemliyoruz.
Taşkent son geldiğimden bu tarafa epey değişmiş. Yeni dikilen iş merkezleri, oteller, konutlar fark ediliyor. Ama hala yeşil ve tertemiz...
Çok hoşuma giden bir kavram var seçimlerde... Oy kullanmak "Avaz vermek".
Seçimin detaylarına girmeden belirtmek lazım ki Özbekistan, Türkiye ve Türk Dünyası için çok önemli... Bir medeniyet havzası! Semerkand, Buhara, Hive, Hokand...
Türk Konseyi’ne üyeliği ile hem Trans-Hazar hattının harekete geçmesini sağladı hem de Türkiye ve Macaristan ile uluslararası işbirliği daha somut bir çehre kazandı.
Orta Asya'nın itici gücü Özbekistan'ın Türk Dünyası eksenli ilerleyişi diğer ülkeler açısından da kıymetli olacak.Burada bir söz var “Komaklasghan ish bitar!” Türkiye Türkçesi "Birliktelikle işler çözülür!"
35 milyona ulaşan dinamik nüfusu ve ekonomik potansiyeli ile geniş imkanlar ve avantajlar sunuyor. Özbek nüfusu Özbekistan’ın dışında bölge ülkelerinde de var. Bir 35 milyon da dışarıda bulunuyor.
Özellikle ikinci Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in “Yangi (yeni) Özbekistan” sloganı her kurumda işletilmeye çalışılıyor. Uzun süre merkezi ekonominin etkisinde olan Özbekistan’da 2017’den bu yana dışa açıklık politikası tedrici şekilde uygulanıyor. Bir yandan da manevi ve kültürel çalışmalar yoğunlaştırılıyor. Sorunlar da var elbette ancak ülkenin potansiyel gücü zorlukları aşmaya muktedir...
Yeni dönemde belki de en çok tartışılacak konulardan biri Avrasya Ekonomik Birliğine giriş kararı olacaktır. Zira dengeli ve çok yönlü bir dış politika arzulayan Özbekistan için batıyla İlişkiler de çok önemli.
Bugün yaklaşık 21 milyon seçmen sandık başına gidiyor. Mevcut Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in partisi Özbekistan Liberal Demokrat Parti dışında 4 parti ve aday daha seçime katılıyor.
Özbekistan’da Cumhurbaşkanı 5 yıllığına seçiliyor ve yasalara göre Özbekçeyi iyi bilen, 35 yaşını doldurmuş ve son 10 yılda ülkede sürekli yaşamış olan Özbekistan vatandaşları aday olabiliyor. Ancak mutlaka bir siyasi partinin adayı olması koşulu var. Ekoloji Partisinden Narzulla Oblomuradov, Halk Demokrat Partisinden Maksuda Vorisova, Milli Şahlanış Demokrat Partisinden Alişir Kadirov, "Adalet" Sosyal Demokrat Partisinden Bahrom Abduhalimov diğer adaylar.
Doğrusu bir seçime göre ülkede sakin bir atmosfer var. Halen Cumhurbaşkanı olan Mirziyoyev seçimin favorisi... Sanırım en çok dikkat edilecek detaylardan biri seçime katılım oranı olacak. Mirziyoyev’in yüksek bir katılımın ardından seçimi göğüslemesi durumunda istediği reformları hızlandırmasına kesin gözüyle bakılıyor. Ayrıca kişi başına düşen milli geliri 5 yılda 1.6 kat artırma vaadi bulunuyor.
142 bin kişi görevli olduğu seçimler için 300 milyar som bütçe ayırılmış. Bir dolar yaklaşık 11 bin som... Buradan 15.5 milyar som partilere ve her birine 3.1 milyar som gelecek şekilde dağıtılmış.
Bugün akşam saatlerinde açıklanacak olan gayri resmî sonuçları değerlendirmeye devam edeceğiz.
