Mütercim Asım 1775-1820
01 Ocak 1970
sözlükçü, yazar, tarihçi, vakanivüs
1775 yılında Gaziantep’te doğdu. Antep’in bilginler yetiştirmiş bir ailesinden gelir. Babası Seyyit Mehmet Cenani Efendi'dir.
Doğu kültürü güçlü bir çevrede yetişti. İlk öğrenimden sonra babasından ve tanınmış bilginlerden zamanın bilimleriyle, Arapça ve Farsça öğrendi.
35 yaşlarında İstanbul’a geldi. İstanbul’da güçlükler içinde çalıştı. Farsça’dan Tebrizli Hüseyin’in Burhan-ı Kâtı adlı sözlüğünü dilimize çevirdi. Bu eseri, Padişah 3. Selim’e sundu. Padişahın dikkatini çekti ve onun yardımını görmeye başladı. Padişah ona bir de ev bağışladı.
1796 yılında medrese hocalığına atandı. 1807’de saray vakanüvisliğine (tarihçi) getirildi. 3. Selim ölünce, sıkıntıya düştü. Evi yandı.
2. Mahmut tahta çıkınca, o da Mütercim Asım Efendi’yi koruma altına aldı. Daha büyük bir ev verdi. O sırada Firuzabatlı Hüseyin’in Kamus’unu dilimize çevirdi ve padişaha sundu.
Bundan sonra önemi ve değeri büsbütün yükseldi. Bu kitap padişahın iradesi ile 1814-1817 yılları arasında basıldı.
Bir süre Selanik Kadılığı yaptı.
1820 yılında İstanbul'da vefat etti.
ESERLERİ:
1.Burhân-ı Katı' (Farsça-Türkçe sözlük) çeviri
2.Tuhfe-i Âsım (Arapça-Türkçe manzum sözlük)
3.Âsım Tarihi
4.Siyer-i Halebî (siyer)
5.El-Okyanusû'l Basît fî Tercümeti'l-Kamûsü'l-Muhît (İranlı Muhammed Mecdüddin Yakup Firuzâbâdî'nin sözlüğünün tercümesi)
6.Merâhü'l-Meâlî fî Şerhi'l-Emâlî
7.Tuhfe-i Âsım
