Cengiz Topel
01 Ocak 1970
Cengiz Topel (d. 1934; İzmit – ö. 1964; Kıbrıs), Türk pilot yüzbaşı. 1964'te Türk Hava Kuvvetleri'nin Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda, uçağı Rum uçaksavarlar tarafından vurulunca paraşütle atladı ve esir düştü. Rumlar tarafından hastanede öldüğü belirtilen Topel'in naaşı iade edildi. Türk Hava Kuvvetleri'nin Kıbrıs'taki ilk pilot kaybıdır.
Ailesi ve öğrenim hayatı
Trabzonlu Tekel tütün eksperi Hakkı Bey’in oğludur. Babasının görevli olduğu İzmit'te 2 Eylül 1934 tarihinde doğdu. Annesi Mebuse Hanım’dır. Ailede dört kardeşin üçüncüsüdür.
İlkokula Bandırma II. İlkokulu'nda başladı, babasının Gönen, Balıkesir’e tayini ile Ömer Seyfettin İlkokulu’nda öğrenimine devam etti. Babasını kaybettikten sonra ailesi Kadıköy, İstanbul'a yerleşti. Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu’nda ilk ve orta öğrenimini tamamladı. Lise öğrenimine, Haydarpaşa Lisesi'nde başlayıp Kuleli Askeri Lisesi’ne devam ederek 1953 yılında bitirdi. 1955 yılında Kara Harp Okulu’nu bitirip asteğmen olarak ordu saflarına katıldı.
Küçük yaşlardan beri havacılığa olan merakı sonucu hava sınıfına ayrıldı. Pilotaj eğitimi için Kanada’ya gönderildi. Kanada’daki eğitimini başarıyla tamamlayarak 1957 yılında yurda dönüp Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü’ne atandı. 1963 yılında yüzbaşılığa terfi etti.
Kıbrıs harekatı
8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs Harekatı sırasında Eskişehir’den Kıbrıs’a, dörtlü kol komutanı olarak gönderildi. F-100 uçağıyla uçuş esnasında uçağı yerden isabet alarak düşürüldü. Paraşütle atlamayı başardı, fakat Rumlar tarafından esir alındı. Uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu öldüğü iddia edilir. Kıbrıs'taki ilk Türk hava harp kaybı olan Cengiz Topel'in hastanede öldüğü açıklandı, ancak naaşı ısrarlı girişimler sonucu 12 Ağustos 1964 tarihinde Rumlar’dan alınabildi.
Cenaze töreni
Kıbrıs'ta, Adana'da, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi.
Anısına
İsmi, Antalya/Muratpaşa'da, Eskişehir'de,Batman'da Sakarya'da,Tokat Turhal'da Samsun'da, Şanlıurfa'da, Isparta'da, İstanbul'un Bakırköy ve Zonguldak'ın Kozlu, Mersin'in Tarsus ve Anamur, Osmaniye'nin Kadirli, Adana'nın Yüreğir, Konya'nın Karatay, Afyonkarahisar'ın Dinar ve Trabzon'un Of ilçelerinde okullara verilmiştir. Ayrıca Konya'da Cengiz Topel'in adını alan "Şehit Topel Polis Merkezi", İzmit'te "Cengiz Topel Deniz Hava Üs Komutanlığı" bulunmaktadır. İstanbul-Şirinevler'de ve Kağıthane'nin Çağlayan mahallesinde adını taşıyan bir cami vardır. Gaziantep ve Kayseri'de adını taşıyan birer semt vardır. Ankara Mamak ilçesinde adını taşıyan mahalle vardır. İstanbul'un Gaziosmanpaşa ilçesi Şemsipaşa mahallesinde ve Kocaeli'nin İzmit ilçesi Karabaş mahallesinde adını taşıyan cadde vardır. Adana'da soyadının verildiği Topel Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi vardır. Ayrıca Tekirdağ merkezindeki bir meydana da Cengiz Topel Meydanı ismi verilmiştir. Türkiye'nin çeşitli bölgelerindeki yerleşim yerlerinde adını taşıyan bir çok park, cadde ve sokak bulunmaktadır. Ayrıca Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de anıtı ve bir köye de ismi verilmiştir.Ayrıca Kocaeli'de ki havaalanına da ismi verilmiştir. Balıkesir'de en büyük caddelerden birisine adı verilmiştir. İstanbul Tuzla'da bulunan Piyade Okulu Komutanlığı'nda ismini taşıyan bir dershane vardır.
