« Ana Sayfa »      « İlkelerimiz »

BAŞBUĞ TÜRKEŞ

ELMALILI HAMDİ YAZIR MEÂLİ

İrfan YÜCEL

Alparslan TÜRKEŞ

Alparslan TÜRKEŞ

Seyid Ahmed ARVASÎ

Ayhan TUĞCUGİL

M. Metin KAPLAN

Namık Kemal ZEYBEK

Prof. Dr. İBRAHİM TELLİOĞLU

13 May

2024

Nailî

1608- 1666 01 Ocak 1970

Doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, Halvetî şeyhi Saçlı İbrahim Efendi için düşürdüğü tarihten ve Bağdat fethi için IV. Murad’a sunduğu kasideden XVII. yüzyılın başlarında doğmuş olduğu sanılıyor. Asıl adı Mustafa Çelebi’dir. Manastırlı Salih Nailî’den ayırt edilmesi için Nailî-i Kadim diye adlandırıldı. Babası Piri Halife diye bilindiği için Nailî bazı şuara tezkirelerinde (şair biyografileri) Piri-zade diye tanıtılır. İyi bir öğrenim görerek Farsça öğrendi ve Divan-ı Hümayunda ve Maden Kaleminde kâtiplik yaptı. Başhalifeliğe yükseldi. Döneminin ileri gelenlerine kasideler sunduysa da iltifat görmedi. Sıkıntı içinde geçen ömrünün sonuna doğru Sadrazam Köprülüzade Fazıl Ahmet Paşa’nın hışmına uğrayarak Edirne’ye sürüldü. Ölünce Fındıklı’da Sünbül Dergâhı haziresine (çevre) gömüldü. Naaşı daha sonra Beyoğlu Mezarlığına nakledildi.

Divan’ından edinilen kanıya göre; Nailî-i Kadim içli, duygulu bir şair, ancak gereğinden fazla kuşkucu bir kişiliğe sahipti. Tasavvuf felsefesini, şiirini bu felsefenin incelikleriyle donatacak kadar kavramıştı. Tasavvufla ilgisi Halvetî tarikatına girmesine ve Edirne’de Gülşenî dergâhına sığınmasına yol açacak kadar derindi. Daha çok gazel türünde başarı kazanarak ünlü Divan şairlerinin arasında sayılan Nailî-i Kadim, şiirlerinde Sebk-i Hindî tarzını başarıyla kullandı. Kasidelerinde yüzyılının kaside üstadı Nefi’nin etkisinde, gazellerinde İran şiir anlayışı ve kısmen Hint üslûbu etkisindedir. Gazellerinin çoğu tasavvufidir. Fakat, tasavvuf onun şiirinde hiçbir zaman esas unsur olmadı. Farsça terkip ve tamlamalara çok yer vermesi nedeniyle dili ağırdır.

Etkisi, çağdaşlarından itibaren Yahya Kemal’e kadar devam etti. Düzenli, uyumlu ve süslü söyleme ilkelerine bağlı kalarak yazdığı, anlam derinliğine önem verdiği şiirleri, Tanzimat dönemi şairlerinden Namık Kemal, Leskofçalı Galip, Yenişehirli Avnî tarafından da örnek alınmıştır. Sağlığında düzenlediği Divan’ın çeşitli kütüphanelerde otuz kadar yazma örneği vardır. Ayrıca 1838’de Bulak’ta basıldı. Edisyon kritiği Haluk İpekten tarafından Nailî-i Kadim Divanı (1970) adıyla yayımlandı.

Halim Kaya

26 Kas 2024

Süleyman Eryiğit’in yazdıklarından daha önce hiçbir yazısını okumadım. Mümtaz Turhan, Sabri F. Ülgener, Ömer Lütfü Barkan, Mehmet Genç gibi hocaları okuyup Osmanlının geri kalışının sebepleriyle ilgilenmeye başladığımdan ve özellikle de Mehmet Genç’in iki ciltlik “Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi” adlı kitabını okuduktan sonra “Osmanlı ve Kapitalizm” konusu daha dikkatimi çekmeye başladı.

Muharrem GÜNAY (SIDDIKOĞLU)

26 Kas 2024

Yusuf Yılmaz ARAÇ

28 Eki 2024

M. Metin KAPLAN

12 Eyl 2024

Nurullah KAPLAN

12 Eyl 2024

Hüdai KUŞ

22 Tem 2024

Orkun Özeller

03 Haz 2024

Efendi BARUTCU

01 Nis 2024

Altan Çetin

28 Ara 2023

Ziyaret -> Toplam : 129,09 M - Bugn : 46110

ulkucudunya@ulkucudunya.com