Gönenli Mehmet Efendi
1903 – 02.01.1991 01 Ocak 1970
1903 senesinde, aslen Kırımlı olan ve Gönen’de ikamet edip geçimini çiftçilikle sağlayan Osman Efendi ve Fatıma hanımın oğlu olarak dünyaya gelen Gönenli Mehmed Efendi, hıfzını bu ilçede tamamladı. Hâfızlığını ikâme ettikten sonra ilim merkezi İstanbul’a gelen hoca efendi, Serezli Ahmed Şükrü Efendi (Rahmetullâhi Aleyh)ten kıraat ilminde eğitim görerek 1925 senesinde icâzet aldı.
Gönenli Mehmed Efendi (Rahmetullâhi Aleyh) ilim tahsiline Medresetü’l-İrşâd’da devam ettiği sıralarda medreselerin kapatılması üzerine, hayata geçirilmiş olan İmam-Hatib okuluna girerek buradan 1927 senesinde mezun oldu ve imamlık vazifesine başladı. Bu yıllarda soyadı kanunu çıkınca hoca efendi “Öğütçü” soyadını aldı; fakat memleketine nispetle “Gönenli” şeklinde anılmaya devam etti.
Evvelâ memleketi Gönen’in merkez camiine atanan hoca efendi bu vazife üzereyken vatani görevini yapmak üzere vazifesinden geçici olarak ayrıldı. O zaman 3 sene olan askerlik vazifesini tamamladıktan sonra İstanbul’da; Hacı Kaftanî, Dülgerzâde, Hacı Hasan Camiilerinde imamlık vazifesini ifa etti. Hoca efendi 1954 senesinde atandığı Sultan Ahmed Camii’nde 28 seneden fazla görev yaparak 1982 senesinde emekliye ayrıldı. Bu arada 1976 senesinde, Reisülkurrâ Üsküdarlı Ali Efendi (Rahmetullâhi Aleyh)in vefatı üzerine Reisülkurrâ makamına vâsıl oldu.
Gönenli Mehmed Efendi (Rahmetullâhi Aleyh) 1940-1980 seneleri arasında pek çok Kur’ân-ı Kerîm kursunun açılmasına öncülük etti; birçok kursta vazife yaptı. Talebe bulmanın zor olduğu dönemlerde talebelerin eğitim masraflarının karşılanması konusunda büyük gayret gösterdi. Üçbaş Camii Kur’ân Kursu, Hacı Hasan Camii Kur’ân Kursu, İmâret-i Atîk Camii çevresinde bulunan Kur’ân Kursu ve Hırka-i Şerîf Camii’nin hemen yakınında bulunan Akseki Mescidi yanındaki Hırka-i Şerîf Kur’ân Kursu, onun sayısız hâfız yetiştirdiği başlıca Kur’ân-ı Kerîm kurslarıdır.
Gönenli Mehmed Efendi (Rahmetullâhi Aleyh), kıraat ilminde reislik mertebesine erişmiş büyük bir âlim olduğu gibi, halkın anlayabileceği seviyede vaazlar da verebilen, vazife yaptığı dönemde son derece ihtiyaç duyulan dinî sohbetlere ağırlık veren bir âlimdi.
Kadınların dinî, ahlâkî ve ilmî gelişimine de oldukça önem veren hoca efendi, onların bilinçlenmesi ve Kur’ân-ı Kerîm’i öğrenmeye ve hıfza yönelik ilmî faaliyetlere dâhil olmaları konusunda büyük hizmetlerde bulundu.
Gönenli Mehmed Efendi (Rahmetullâhi Aleyh), bizzat yönettiği hayrî hizmetlerin yanı sıra Kızılay gibi hayır kurumlarının çalışmalarına da destek verdi. Halkı, bu çalışmalara destek verme konusunda vaazlarında ve sohbetlerinde bilinçlendiren hoca efendi, halkın problemleriyle her daim yakından ilgilendi.
Adına kurulan vakıflar yoluyla başlattığı hizmetler devam etmekte, Kur’ân-ı Kerîm öğretimi ve onun adının verildiği Kur’ân-ı Kerîm ve Kıraat kurslarında aşere, takrib ve tayyibe öğretimi sürdürülmektedir.
2 Ocak 1991 senesinde vefât eden Gönenli Mehmed Efendi (Rahmetullâhi Aleyh), Fatih Camii’nde, kendisinden sonra Reîsülkurrâ makamına vâsıl olan Abdurrahman Gürses Hoca Efendi (Rahmetullâhi Aleyh)in imamlığında, büyük bir cemaatin iştirakiyle eda edilen cenaze namazının ardından Edirnekapı Sakızağacı şehitliğine defnedildi.
