Adile Ayda
1912 – 05.11.1992 01 Ocak 1970
1912 yılında Sankt-Peterburg'ta dünyaya geldi. Babası, dönemin Duma üyesi Sadretdin Nizametdinoviç Maksudov (sonraki adı Sadri Maksudi Arsal), annesi Orenburglu altın madenci Rami ailesinden Kamile Rami (Arsal) idi.
İlk öğrenimini Berlin ve Paris'te, lise öğrenimini İstanbul'daki Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde yaptı. 1932’de Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitirdi.
1932’de Dışişleri Bakanlığı giriş sınavını kazandı ve Türkiye’nin ilk kadın diplomatı oldu. Kadın diplomatların dış ülkelere tayin edilemeyecekleri hakkında bir yönetmelik çıkarılması üzerine, 1934’te Dışişleri’nden istifa etti. Ankara Devlet Konservatuarı’nda, Maarif Cemiyeti Koleji’nde ve Ankara Kız Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yaptı.
1941’de Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olduktan sonra, aynı yıl, Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde asistan ve 1943’te doçent oldu. Evliliği nedeniyle İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ne tayin oldu. 1957 yılında fakültedeki görevinden istifa etti ve kadın diplomatlar için "Dış ülkelere tayin edilemezler" kaydını kaldırmış olan Dışişleri’ne döndü.
1958’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na delege, 1959’da Lahey ve 1961’de Belgrad Büyükelçilikleri müsteşarı, 1963’te Kültür İşleri Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulundu. Genel müdür vekilliği yaptığı 1966 yılında, İtalya devletinden Liyakat Nişanı aldı ve 1967’de, elçi olarak Roma'ya tayin edildi.
Türkiye Cumhuriyeti Roma Büyükelçiliği'nde elçi-müsteşar göreviyle bulunduğu yıllarda Etrüskler konusunda araştırma yapan Ayda, Fransızca ve Türkçe olarak yazdığı eserlerde Etrüsklerin proto-Türk olduğu görüşünü işledi.
1971’de Ankara'ya, bakanlık müşaviri olarak dönünce, yeniden yazı hayatına başlayan Ayda, Tercüman gazetesinde ve Hisar dergisinde çeşitli konularda ve özellikle sanat ve edebiyat üzerine yazılar yayınladı. “Yahya Kemal'in Fikir ve Şiir Dünyası”, “Böyle İdiler Yaşarken”, “Bir Demet Edebiyat” başlıklı eserlerin yazarıdır.
1976’da, Cumhuriyet Senatosu’na Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından Kontenjan senatörü seçildi. 1980’e kadar bu görevi sürdürdü.
Reşid Mazhar Ayda ile olan evliliğinden iki kız çocuğu sahibi olan Adila Ayda, 5 Kasım 1992’de hayatını kaybetti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
