Balıkesir Kongresi
26.07.1919 01 Ocak 1970
Yunan kuvvetlerinin İzmir'e çıkması (15 Mayıs 1919) üzerine halkın teşkil ettiği Kuvayı Milliye'nin ve bunlara katılan küçük ordu birliklerinin meydana getirdikleri milli cepheler zamanla büyüdü ve gereksinimleri de geniş ölçüde arttı. 29 Mayıs 1919'da Ayvalık'ta, 9 Haziran 1919'da Soma'da ve 23 Haziran 1919'da Akhisar'da kurulan cepheler bir süre sonra birleşerek 'Şimal Cephesi' adını aldı. Diğer taraftan 12 Haziran 1919'da Aydın ve 22 Haziran'da Salihli cepheleri kuruldu. Bu cephelerin tam bir teşkilat halini almasında Karesi Mebusu Mehmet Vehbi Bolak ve Karesi eski Mutasarrıfı Hacim Muhittin (Cumhuriyet döneminde "Çarıklı" soyadını aldı) beyler büyük rol oynadı.
Balıkesir Kongresi ilk kez 27 Haziran-13 Temmuz 1919 tarihleri arasında Mehmet Vehbi Bolak başkanlığında toplanmış, "Heyet-i Merkeziye" başkanlığına Hacim Muhittin Bey seçilmiştir.
Erzurum Kongresi'nden üç gün sonra 26 Temmuz'da toplanan asıl kongreye ise Balıkesir, Bandırma, Burhaniye, Edremit, Gönen, Balya, Sındırgı, Akhisar, Kırkağaç kazaları ile Fırt, Kepsut, Giresun, Şamlı, İvrindi, Bigadiç ve Konakpınarı nahiyelerinden 48 üye katıldı. "Hareket-i Milliye Redd-i İlhak Heyeti" adını benimseyen kongrede 29 karar alındı. Bu çerçevede; Hacim Muhittin Bey başkanlığa, Mehmet Vehbi Bolak başkan vekilliğine getirildi, tüm bölgede seferberlik ilan edildi ve 1885-1895 doğumluların cepheye sevk edilmesine karar verildi. Ayrıca, kazalarda da direniş teşkilatlanmasının kurulması, çetecilikten uzak durulması, Yunanlılarla hiçbir suretle müzakere edilmeyip, hiçbir ürünün satılmaması da kararlaştırıldı.
Kongre 13 Temmuz 1919'da yabancı devletlerin İstanbul'daki siyasi temsilcilerine muhatap bir beyanname yayınlayarak Milli Mücadelenin amaçlarını duyurmaya çalıştı. Kongrenin başarıyla toplanıp önemli kararlar alması işgal güçlerini de harekete geçirdi. İtilaf Devletleri temsilcilerini de baskısıyla harekete geçen Osmanlı Hükümetinin Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) Adil Bey kongrenin men edilmesi için çaba sarfettiyse de bu çabalar başarısız oldu.
Balıkesir Kongresi'nde kurulan "Hareket-i Milliye Redd-i İlhak Heyeti" 4-11 Eylül 1919'da düzenlenen Sivas Kongresi'ne de İbrahim Süreyya Bey ve İzmirli Şişman Edhem Bey'den oluşan iki kişilik bir heyet gönderdi.
16 Eylül 1919'de Balıkesir Kongresi üçüncü kez toplandı. 22 Eylül'de sona eren toplantıda, 16-25 Ağustos tarihinde toplanan Alaşehir Kongresi 'nde alınan direnişin örgütlenmesine ilişkin kararların Balıkesir'de de uygulanması tartışıldı.
Kongre, 19-29 Kasım 1919 tarihleri arasında Vehbi Bolak başkanlığında dördüncü kez toplandı. Cemiyetin adının Balıkesir Müdafaai Hukuk Cemiyeti olarak değiştirilmesine karar verildi.
Beşinci Balıkesir Kongresi'nin toplantı tarihi 22 Mart 1920 ve başkanı Mehmet Vehbi Bolak'tır.
Sivas Kongresi sırasında Mustafa Kemal Paşa başkanlığında kurulan Heyet-i Temsiliye ile ilişkiye geçildi. Son toplantı ile birlikte direnişin Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti parelelinde örgütlenmesine karar verildi.
Devletin eli kolu bağlı aciz halinde bile, Balıkesir Kuvayı Milliyesi 5 kez tarihi Balıkesir kongrelerini toplayarak adeta bir devlet gibi cephelerin sevk ve idaresini sağlamış, yine birliklerin iaşesi için yardım toplamış, tedbirler almıştır. Ayrıca bu kongrelere her ilçeden temsilciler katılmakla kalmayıp il dışından da katılım sağlanarak kuvayı milliye hareketi bölgesel nitelik kazanmıştır. Kongreler düzenlenmesindeki bir başka amaç, bölge dahilindeki ve komşu civar bölgelerdeki mücadeleyi birleştirmek ve düzenli hale getirmekti. Kongreler vasıtasıyla Balıkesir'de güçlü bir merkezi idare oluşmuştur. Batı Anadolu’nun diğer şehirleri Çerkez Ethem, Demirci Mehmet Efe ve Yörük Ali Efe gibi çete liderlerinin önderliğinde savunmaya girişmişken, Balıkesir’deki mücadele hareketi ise, kendiliğinden tüm yerel halkın topyekün katılımıyla meydana gelmiştir.
