Erken Sanayisizleşme
Esfender Korkmaz 01 Ocak 1970
Ekim 2021 sanayi üretim endeksi açıklandı.
* 2020 Ekim ayında sanayi üretiminde artış yüzde 10 iken 2021 Ekim ayında yüzde 8,5 oldu.
* Ekim'de sermaye malı üretimi, bir önceki ay öncesi Eylül'e göre yüzde eksi 5,2 geriledi. Üçüncü çeyrekte, sabit sermaye yatırımları da yüzde eksi 2,4 oranında gerilemişti. Sanayide yatırımların azalması, sanayisizleşmeyi hızlandırır.
* Yüksek teknoloji malı üretimi yıllık yüzde eksi 2,4 ve aylık eksi 10,6 geriledi.
Sanayide en büyük çıkmaz teknoloji üretiminde gerilemedir. 2003 yılında imalat sanayisi içinde teknolojinin payı yüzde 7,6 iken , 2017 yılında yüzde 3,4' geriledi. Aşağıdaki tablo.
Öte yandan, Türkiye'nin ihracatında yüksek teknoloji ürünlerinin payı da çok düşük yüzde 2,2 oranındadır. Yüksek teknoloji üretmenin ilk şartı, AR-GE harcamalarıdır. Türkiye'de Ar-GE harcamaları hem düşük, hem de TÜBİTAK gibi kurumlar yalnızca iktidar yanlılarına araştırma desteği veriyor.
İhracatta yüksek teknoloji, daha yüksek gelir sağlar ve ülke kalkınmasında daha etkilidir.
Teknolojinin gelişmesi daha yüksek katma değer yaratır. Eğitim, Millî Savunma, sağlık gibi birçok sektörü etkiler. Bireyler, firmalar için verimlilik artışı yaratır.
Türkiye'de 2000 yılı ile 2014 yılı arasında havacılık ve uzay sanayisi ile ilaç sanayisinin ihracattaki payı düştü.
Gelişmiş ülkelerde sanayinin GSYH içindeki payı yüzde 30'lara çıktıktan sonra düşmeye başlar. Buna karşılık hizmetler sektörünün payı artar. Bazı gelişmekte olan ülkeler sanayileşmeyi tamamlayamadan, daha erken dönemde sanayisizleşme başlayabilir.
Asya ülkelerinde imalat sanayisinin katma değer içindeki payı yüzde 30 dolayındadır. Türkiye'de 1998 yılında imalat sanayisinin GSYH içindeki payı yüzde 22,3 iken, 2000 sonrası düşmeye başladı ve 2018'de yüze 19'a düştü.
Sektör büyüklüğünü fiyat değişmeleri de etkilemekle birlikte yine de sanayi sektörünün GSYH içindeki payı, sanayileşme için bir göstergedir.
AKP iktidarı planlamayı kaldırdı, dalgalı kur politikası ve sıcak paraya serbestlik verdi bu yolla piyasayı spekülasyona açtı, ekonomide geçici ve fakat hızlı büyüme sağlayan konut yatırımlarına ağırlık verdi. Bu alanda kamu kurumlarını görevlendirdi. Kamu kredilerini, teşvikleri bu alana yöneltti. İmalat sanayisi daha az destek gördü. Yani sanayisizleşme bağıra bağıra geldi.
