TÜRK KADININA SEÇME VE SEÇİLME HAKKI VERİLMESİNİN YILDÖNÜMÜ
İSTANBUL BAROSU KADIN HAKLARI KOMİSYONU 01 Ocak 1970
Atatürk devrimleriyle Türk kadını, birçok gelişmiş ülke kadınından daha önce haklarına kavuşmuştır. Medeni kanun ile kazanılan hakların ardından, önce 1930'da kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı tanınmıştır. 1933'te muhtarlık seçimleri, 5 Aralık 1934 tarihinde de milletvekili seçme ve seçilme hakkı Türk kadınına sağlanmıştır. Kadınlar, İtalya' da 1948, Japonya' da 1950, İsviçre' de 1971, Fransa'da 1944 yıllarında bu hakları kazandılar. Türkiye'den daha sonra seçme seçilme hakkını kazanmalarına karşın bu ülkelerin parlamentolarında kadınların yer alma oranları yüksektir: Finlandiya 38.5; İsveç 40.1; Norveç 36; Danimarka 33; Hollanda 22.7; Almanya 20.5; İspanya 16; Polonya 13.5; Bulgaristan 8.5 .
Atatürk, kadın-erkek eşitliği daha dünya da konuşulmaya başlanmamışken, 'BM İnsan Hakları Evrensel Bildirisi', 'İnsan Hakları Sözleşmesi' gibi konular, daha insanlık tarihinin ufkunda bile görünmemişken bu reformları gerçekleştirmiştir. Bu yüzden denilebilir ki, dünya tarihi boyunca hiçbir lider kadın hakları için bu kadar savaş vermemiştir.
Bugün bu yıldönümünde, ülke yönetiminde bulunanlar biliyoruz yine “Kadınlarımızın siyaset ve yönetim kademelerindeki temsil oranlarının yükseltilmesinin ve siyasal yaşamdaki etkinliklerinin artırılmasının, ülkemize sorunlarını çözme konusunda güç kazandıracağı kuşkusuzdur. Bu doğrultuda atılacak adımlar, Türkiye'nin uluslararası alanda saygınlığını da artıracaktır.” demeçleri verecekler.
Oysa gerçeği ise sayılar söylüyor:
|
Dönem |
Milletvekili
sayısı |
Kadın
Milletvekili |
|
1935-1939 |
395 |
18 |
|
1939-1943 |
400 |
15 |
|
1943-1946 |
435 |
16 |
|
1946-1950 |
455 |
9 |
|
1950-1954 |
487 |
3 |
|
1954-1957 |
535 |
4 |
|
1957-1960 |
610 |
7 |
|
1961-1965 |
450 |
3 |
|
1965-1969 |
450 |
8 |
|
1969-1973 |
450 |
5 |
|
1973-1977 |
450 |
6 |
|
1977-1980 |
450 |
4 |
|
1983-1987 |
399 |
12 |
|
1987-1991 |
449 |
6 |
|
1991-1995 |
450 |
8 |
|
1995-1999 |
550 |
13 |
|
1999-2002 |
550 |
23 |
|
2002- |
550 |
24
(%4,2) |
Atatürk devrimleri gerçek eşitliğin sağlanmasını amaçlamıştır.
Bugün ise sadece eşitlik masalları anlatılıyor, çıkarılan kanunlarda bir yanı eksik bırakılan eşit haklar getiriliyor. Bu da demokratikleşememize yol açıyor.
