Hükümetin yeni ekonomik teşvikleri uzun vadede ekonomiye ne getirir?
Derya Yaşar 01 Ocak 1970
Teşvik paketlerini değerlendiren Rıdvan Baştürk, kısa vadede olumlu, uzun vadede ise bütçe ve Türk Lirası üzerinde olumsuz bir tablo çizdi. Küresel konjonktürün tersine döndüğü uyarısı da yapan Baştürk, "Dolar ana yurduna geri dönerken bizim de uygun adımlar atmamız gerekiyor" dedi.
31 Mart yerel seçimi öncesinde hükümet, esnaf, KOBİ ve iş dünyasını yeni finansman desteği ve teşvikler açıkladı. Bazı teşvikler ve bazı sektörlerdeki ÖTV-KDV indirimlerinin süresi de uzatılırken, kredi kartı borçlusu vatandaşa da ödeme kolaylığı için Ziraat Bankası aracılığıyla kredi imkanı sağlanacak. Bu teşvik ve destek paketleri ekonomiye canlandırıcı etki sağlayacak ancak bütçeye etkisi de tartışılıyor.
Stratejist Rıdvan Baştürk, RS FM'de yeni kredi ve destek hamlelerinin kısa ve uzun vadeli etkilerini değerlendirdi.
‘TEŞVİKLER İMALAT, BEYAZ EŞYA, MOBİLYA GİBİ SEKTÖRLERİ CANLANDIRIR'
Rıdvan Baştürk, sözlerine tüm dünya ülkelerinde seçim öncesi dönemlerde biraz daha oy amaçlı olarak bu tür ekonomik teşvik paketlerinin yoğunlaştığını hatırlatarak başladı.
Baştürk'e göre, ekonomik yavaşlamanın belirginleştiği bu dönemde gelen bu teşvikler kısa vadede olumlu, ancak uzun vadede bütçe, Türk Lirası ve enflasyon üzerinde olumsuz etkileri olabilir:
"Bu yılın ilk iki çeyreği için ekonomide yavaşlama sinyallerini sanayi üretim verileri, güven endeksleri gibi öncül verilerden aldık. İç talebin oldukça düşük seyrettiğini söyleyebiliriz, ki son üç aydır cari fazla veriyoruz. Mobilya, konut ve otomotiv gibi bazı sektörler daralma içerisinde, yardım edilmesi gerekiyordu. Bu teşvikler imalat, beyaz eşya, mobilya gibi sektörleri biraz daha canlandıracaktır. Ancak içinde bulunduğumuz mevcut konjonktürde bu etkinin çok kısa vadede kalacağını görülebilir."
‘MALİ DİSİPLİNDE GENİŞLEME, YABANCI YATIRIMCIDA KUŞKU UYANDIRIYOR'
Stratejist Rıdvan Baştürk, geçen yıl yaşanan kur şokunun ardından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) sert faiz artırımı ile para politikasındaki sıkı duruşu sergilediğini anımsatırken, mali taraftaki disiplinin önemine vurgu yaptı.
Stratejist Baştürk, son dönemde hükümetten bütçe disiplinin sağlanması konusunda adımlar atılacağı mesajı geldiğini, buna karşın art arda gelen vergi indirimleri, destek ve teşvik paketlerinin yatırımcı açısından kuşku yarattığını söyledi:
"Sıkı duruş sözleri verildikten sonra gelen yeni teşvikler, biraz kuşku uyandırıyor. Burada özellikle yabancı yatırımcının bakışı önemli. Çünkü onlar fon çıkışıyla hızla cezalandırabiliyor ve ülkenin dengeleri biraz bozulabiliyor. Yabancı yatırımcı yapısal reformların geciktiği ya da yapılmayacağını da görürse bunun TL varlıkları üzerindeki etkisi biraz daha sert olur.
‘POPÜLİST POLİTİKALAR, TL ÜZERİNDE BASKI YARATABİLİR'
Rıdvan Baştürk, mali taraftaki bu genişlemeci politikaların bütçe tarafına zarar verebileceği uyarısında bulunurken, TL üzerinde baskı yaratacağını söyledi:
"2018'de bütçe açığı 2017'ye göre iki kat artmış durumda. TCMB, Hazine'ye 37 milyar TL aktaracak. Piyasaya TL sürülmesiyle Türk Lirası üzerinde baskı yaratılacak ve kur tarafında yukarı yönlü bir hamle görülecektir. Kurda daha yüksek seviyeler görürsek, bu da enflasyon özelinde yukarı yönlü hareketi canlandıracaktır. Böyle bir durumda ise Merkez Bankası'nın mevcut sıkı duruşunu koruması gerekecektir. Bu döngüde ekonomideki sıkışmanın biraz daha devamını bekleyebiliriz."
‘DÜNYADA FAİZLER YÜKSELİYOR, SICAK PARA EVİNE DÖNÜYOR'
Türkiye'deki ekonomik süreçlerin dünyadan bağımsız değerlendirilmemesi gerektiğinin altını çizen Stratejist Rıdvan Baştürk, küresel ölçekte tüm düzenin tersine döndüğünü söyledi.
2013 öncesinde tüm büyük merkez bankalarının faizi sıfırladıklarını, piyasaya sıcak para akışı olduğunu hatırlatan Baştürk, ‘dünyada konjonktürün tersine döndüğü, faizlerin yükseldiğine' dikkat çekti.
Böylesi bir küresel ortamda içeride de sıkı duruşun hem para hem mali tarafta kullanılması gerektiğine vurgu yapan Rıdvan Baştürk, "Dolar ana yurduna geri dönerken bizim de uygun adımlar atmamız gerekiyor" dedi:
"2013'ten sonra düzen tersine döndü. Merkez bankaları normalleşmeye, sıfırdaki faizleri yukarı çekmeye başladı, ki devamı gelecek. Yani genel anlamda faizlerin yükseleceği bir küresel ortamdayız; dolar çekiliyor piyasadan, bilançolar daraltılıyor. Bu da Türkiye gibi kırılgan yani dış finansmana bağlı ülkelerin artık sıcak paradan uzaklaşacağı anlamına geliyor. Ülkeler kendi iç dinamiklerine göre olumlu ya da olumsuz ayrışacak. Yani gelişmekte olan ülkeler için sıkıntılı bir döneme girdik."
