Seçim sonuçları üzerine ‘brütalist’ notlar
Ergin Yıldızoğlu 01 Ocak 1970
Seçimleri, nasıl aslında “güzel” kaybettiğini anlatmaya çalışan absürt bir anlayışla karşı karşıyayız. Sakın Beckett’in yapıtlarından birinin içinde olmayalım? Bu korkutucu olasılık bir yana, eski bir deyişi anımsar, insanları incitmemek için biraz da yumuşatırsak: savaşta ve siyasette “kaybetmenin birdeğeri yoktur”.
Muharrem İnce’nin kabul ettiği gibi Erdoğan kazanmıştır. Ancak bunun sandıklardan çıkan oylarla ilgisi çok zayıftır. Dahası sebep-sonuç ilişkisinin oku, alınan oylardan kazanmaya doğru değildir: Erdoğan kazandığı için, sandıktan o sonuçlar çıkmıştır. AKP ve siyasal İslamın bu “zaferinde” neden-sonuç ilişkisi oy oranlarından, kazanmaya doğru olsaydı, seçimlere bu koşullarda gitmezdik, seçim günü ve gecesi yaşananlar yaşanmaz, sonuçlar bu biçimde açıklanmazdı.
Verili koşullarda bu seçimlerin sonuçlarının önceden belli olduğunu, birçok kez ayrıntılarıyla anlattık. Önce bu durumu değiştirmek için mücadele etmek, bu arada bir olasılık olarak “boykot” konusunu da tartışma içine almak gerekiyordu. Ancak, bu durumu değiştirmek için çaba göstermek bir yana, “bir olasılık olarak boykot” tartışması olasılığı bile, “boykot koşulu yok” kanaatleriyle hemen bastırıldı. İlginçtir, bir zamanlar aynı insanlar “AKP ülkeyi demokratikleştiriyor” kanaatiyle eleştirileri bastırmaya çalışıyorlardı..
Bizzat, yukarda değindiğim “verili koşulların” varlığı, tüm bu koşullara karşın aldıkları oyun yüzde 51-52’de kalması, AKP’de temsil edilen siyasal İslamın ve liderinin destekçilerinin bu toplumda azınlığı oluşturduğunu söylüyor. Eğer gerçekten çoğunluğu oluşturuyor olsalardı OHAL’e, YSK vesayetine, seçim günü, gecesi yoğunlaşan baskıya, sokağa dökülen teröre, sonuçlar açıklanırken yaşanan kaosa gerek yoktu.
Şimdi CHP’yi yeniden değerlendirmek gerekiyor. Değerlendirmeye de, siyasal İslamın partisi ilk kez hükümete gelirken, CHP’nin o zamanki liderinin tutumundan, o günden bu yana seçimlerde kendini tekrarlayan ve her seferinde iflas eden politikalardan başlamak gerekiyor. Son seçimlerin gecesinde, daha sonuçlar kesinleşmeden, siyasal İslamın lideri zaferini ilan eder, tabanı sokaklarda bu zaferi türlü taşkınlıklarla kutlar böylece, göz dağı vererek topluma dayatırken, İnce’nin ve CHP temsilcilerinin kendi taraftarlarını yatıştırmaya çalışmasını, oylara sahip çıkması beklenen 50 bin avukattan söz eden şahsın saatler boyunca ölü taklidi yapmasını da bu değerlendirmeye eklemek gerekiyor.
Bu değerlendirmeden çıkacak olan sonuçların bir kısmı, kaçınılmaz olarak, başından beri CHP’nin bir kolaylaştırıcı, yatıştırıcı işlevler üstlendiğine ilişkin olacaktır. En son seçimlerde sokaklarda plakasız araçlar dolaşır, insanlar ölür, gece kutlamalarda silahlar (bu olguya ve olası sonuçlarına sık sık işaret ettik) patlarken, “aman kan akmasın” kaygısı ile hareket etmek ilk anda akla yakın gelebilir. Ancak, “aman kan akmasın” kaygısıyla kabullenilen durum, bir futbol maçına değil, siyasete hatta rejimin değişmesine, “iç savaş çıkarsa ezer geçeriz” diyen bir akla ilişkindir.
Bu durumda, sahnelenen fiziki ve simgesel şiddet karşısında, bir direnci harekete geçirmeye, en azından protesto etmeye çalışmak yerine, sessizliğe bürünmenin, arkasında, “direnirsem yaşanacakların altında kalırım” korkusuve güç- iktidar ve devlet-zor ikilemleri arasındaki ilişkinin doğasından habersiz olmak yatıyor.
Rejim değişimini tamamlayan seçimler gibi bir durum söz konusu olduğunda, yukardaki paragrafta işaret ettiğim nedenlerin ikisi de sizin aslında siyaset yapmadığınızı, dahası siyaset yapar izlenimi yaratmaya hakkınızolmadığını gösterir. Birincisi teorik bir sorundur, ikincisi ise ahlaki! Oylara sahip çıkmadınız. Gelecek seçimlerde hangi yüzle oy isteyeceksiniz?
Erdoğan ve siyasal İslam kazanmıştır çünkü projesinin son aşamasında, güçiktidar ve devlet-zor ikilemleri arasındaki ilişkinin bilincinde olarak, gereken kararlılığı ve enerjiyi gösterebilmiştir.
Yeni rejimin altında, muhalefetin, yola bu CHP ile devam etmesi, hatta varlığını koruyabileceğini düşünmesi akla uygun değildir.
