TÜİK verilerini değerlendiren gazeteci Sönmez: Dışarıdan kazanan değil kaybeden bir ülke olarak görülüyoruz
Zafer Arapkirli 01 Ocak 1970
Gazeteci Mustafa Sönmez, 7.4 oranında açıklanan büyümeyi Seyr-i Sabah programına değerlendirdi. Sönmez, yurt dışından gelen tepkilere bakıldığında bizim kazanan değil kaybeden bir ülke olarak görüldüğümüzü dile getirdi.
Türkiye'nin 2017 yılında en fazla büyüyen ülke olması ülke gündemine bomba gibi düştü. Gazeteci Mustafa Sönmez, Seyr-i Sabah programında bu büyümenin çok iyi olduğunu, ancak bu büyümenin bedelinin çok yüksek olduğunu, işsizlik gibi birçok alanda halka yansımadığını dile getirdi:
'BİZİM KADAR AÇIK VEREN BİR ÜLKE YOK'
"Büyümenin pembe tablolarla ifade edilmesi ve ölçülmesi tartışılıyor. İki yıl önce yöntem değişikliğine gidildi. Şimdi şirket bilançolarından elde edilen verilerle hesaplamalar yapılıyor. Bu yöntemle beraber milli gelir yüzde 25 artmış göründü. Bunu eski yönteme göre hesaplamak, sağlamasını yapmak mümkün değil. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yaptıklarını bir başkası yapamaz.
TÜİK ‘Bir gün biz hesapları doğru ölçemiyormuşuz' dedi. Bu yöntemle ekonomi yüzde 7.4 büyümüş görünüyor. Ha 6.4 bile olsa bu çok. Burada tartışma konusu olan şey, büyüme tutarlı mıdır? Büyüme iş ve aş üretir iyilikler getirir. İnsanların iş bulması gelirlerinin sosyal refahlarının artması oldu mu? Bir aile düşün, bir anda evini yeniliyor, arabasını değiştiriyor. Dışarıdan bakınca aile büyüdü. Peki arka yüzü? Dünya kadar borç yapmış, eşyalarını ipoteklemiş, kredi kartına dayanmış.
Bir yüzde parlak görüntü varken öbür yüzde ciddi riskler ve kırılganlıklar var. Türkiye ekonomisinin gösterilmeyen yüzü, gösterilen parıltılı yüz dışında kırılgan bir yüzdür. Bir ülke yüzde 7.4 büyüyorsa o ülkeye sinek gibi yabancılar üşüşür. Peki aynı gün dolar nasıl yükseldi? Demek orada bir garabet var. Döviz artıp yerli para düşüyorsa o zaman o büyümenin içinde bir sorun var demektir. Döviz açığımız 47 milyar. Ülkenin varlığının yüzde 6'sı. Böylesine açık veren bir ülke yok.
'BÜYÜME VARSA İŞSİZLİK AZALMALI'
Büyüme varsa işsizliğin azalması lazım. 2017'nin ortalama işsizliği yüzde 11. 2016'da neydi? Aynı. Stokta ve yedek kulübesinde bekleyen işsizlerin sayısı 124 bin artmış. İnsanlara iş yaratmayan hayırsız bir büyüme bu.
Bir ülkede insanlar mal ve hizmet üretirler. Sanayi ürünleri tarım ürünleri üretirler. Bunların parasal değeri vardır. Bir yıl içinde bunlardan ne kadar üretildiği tespit edilir. Bir yıl öncekiyle kıyaslanır. Enflasyondan arındırılır ve şu kadar büyüdük denir. Bu pasta bizim Gayri Safi Yurtiçi Hasılamız (GSYH) olur. Nüfusa bölerseniz kişi başına olanı çıkar. Şu kadar dolar milli gelir üretiyor dersiniz. 2016 yılına göre kişi başına gelir artmamış 200 dolar azalmış. Çünkü TL değer kaybetti. Biz kazanan değil kaybeden bir ülke olarak görünüyoruz. Ama bu da arka plana atılan bir başka realite.
Büyüme devam ettirilebilecek bir performanssa güzel. Ama bu sene yaptın, gelecek sene durmuşsun, kimse iş bulamıyor, kimse onlara borç vermeyin diye raporlar hazırlıyorsa bunun kalitesi sorgulanır. Geleceği risk altına sokmuşsunuz demektir."
