Trump’ı seyrederken...
Ergin Yıldızoğlu 01 Ocak 1970
Trump’ın, devlet başkanı olduktan sonra yaşadıklarını izlerken, Türkiye’de sağlı sollu liberallerin, siyasal İslamın yükselişini kolaylaştırırken ağızlarına doladıkları “seçilmişler ve atanmışlar” ikilemini anımsadım. Bunların kapitalist devletin liberal demokratik biçiminin işleyişini, liberal demokrasiyi anlamaktan uzak, popülist demagoglardan farksız olduklarını bir kez daha düşündüm.
Trump ve öteki hükümet
Donald Trump seçim kampanyası boyunca, sürekli sağ popülist (faşist) duyarlılıkları kaşıdı, “kurulu düzeni”, “Washington elitlerini” eleştirdi, Amerika’yı yeniden büyük yapmaya, ekonomik korumacılıkla yeni iş yaratmaya söz verdi. Trump büyük kana ve hazineye mal olan savaşlardan çıkacaktı; “ABD artık dünyanın polisi olamazdı”; “Önce Amerika” gelecekti.
Trump’ın seçilmesi şok yaratırken ben, Anayasa Profesörü Michael Glennon’ın Ulusal Güvenlik ve Çifte hükümet ve Andrew Kreig’in Başkanları oynatan kuklacılar başlıklı çalışmalarından da yararlanarak “ABD devletinin yapısını da göz önüne almak gerekir” diyordum.
Trump’a yönelik olarak başlayan engelleme, tasfiye çabaları, kongrenin, ABD güvenlik bürokrasisinin, yargının ve ana akım medyanın Trump’ın politikalarını benimsemediklerini gösterdi. Trump, esas olarak siyahi yoksulları hedef alan sağlık politikasını, Müslümanları hedef alan göçmenlik politikalarını hayata geçiremiyordu. ABD kongresi, Trump’ın seçmene söz verdiği en önemli konularda, yasa önerilerini onaylamadı.
Aynı anda ulusal güvenlik bürokrasisi, yargı, Trump personeli ile Rusya arasındaki ilişkileri soruşturuyor, medya bu konuyu sürekli gündemde tutuyordu. Bu süreçte, Trump’ı hükümete getiren çekirdek personel teker teker tasfiye edildi. Trump’ın FBI Başkanı James Comey’i, sadakat garantisi vermediği için görevinden alması büyük yankı yarattı. Bu kaosun içinde, “güvenlik bürokrasisi”, “Homeland Security” (iç güvenlik) başkanı olması Kongre’de onaylanan emekli general John Kelly’yi Beyaz Saray personel şefliğine yerleştirdi. Şimdi sıra Bannon’a gelmişti. Virginia Charolttesville olaylarının ardından, Trump’ın, beyaz üstünlüğünü savunan ırkçıları suçlamakta gecikmesi ile patlak veren “fırtına” Banon’un tasfiyesini kolaylaştırdı.
Daha da ilginci, Trump’ın Ekonomik Konseyi’ndeki Merck, J.P Morgan, Blackstone, 3M gibi dev şirketlerin CEO’ları, Trump’ın açıklamalarını protesto ederek teker teker çekilmeye başladılar; konsey çöktü. Aynı günlerde Pentagon generalleri, orduda ırkçılığa yer olmadığına ilişkin açıklamalar yapıyorlardı.
Atanmışlar - seçilmişler
Steve Bannon, tasfiye edildikten sonra yaptığı ilk açıklamada, “Uğruna mücadele ettiğimiz ve kazandığımız Trump Başkanlığı bitmiştir” dedi. Trump’ın, Afganistan politikasında radikal bir “U” dönüşle, bu “yararsız ve masraflı savaştan” geri çekilmek bir yana ABD askerlerinin sonu belirsiz bir süre daha orada kalacağını açıklaması da Bannon’u doğruluyordu.
Trump deneyi, liberal demokratik devletin kendini, seçilmişlerin yön, hatta rejim değiştirme projelerine karşı, seçilmişlerden bağımsız, sadakati düzene, egemen sermayeye olan atanmışlarla (güçler ayrılığı filan) koruduğunu gösteriyor. Bu refleks iki yönde işliyor: Kimi tarihsel koşullarda, faşist politikacılara karşı, haklar ve özgürlüklerin var olan düzeyini koruyor. Kimi tarihsel koşullarda da seçimlerde aldığı oylara yaslanarak siyasi rejimi, hatta sermayenin düzenini değiştirmeye heveslenecek sol partileri etkisizleştiriyor.
Bizim liberaller bugün artık faşizan özellikleri iyice belirginleşmiş bir siyasal İslamın iktidara yürüyüşünün önündeki atanmışlar (güvenlik ve yargı bürokrasisi-güçler ayrılığı) engelini kaldırma sürecini, atanmışların karşısında seçilmişlerin birincilliğini (bu fanteziyi) savunarak kolaylaştırdılar. Fantezi gerçekleşmeye başlayınca, tüm fanteziler gibi müstehcen biçimler sergilemeye başladı ve geldik bugünlere... Bu kolaylaştırıcıları ne kadar suçlasak azdır!
