Oyun kurucuyuz dediler seyirci olduk
Adem Yavuz Arslan 01 Ocak 1970
Twitter fenomeni Fuat Avni ilk olarak 20 Mart’ta Cumhurbaşkanı Erdoğan için ‘Gerekirse Esed ile görüşürüm’ dediğini yazdığında ‘Yok artık’ demiştik.
Sonuçta Erdoğan için Suriye meselesi ‘Kardeşim Esed’den ‘Zalim Esed’e uzanan radikal bir dönüşümün hikâyesiydi.
Tüm enerjisini Esed’in gitmesine harcayan Erdoğan’ın onunla yeniden masaya oturacak olması ‘olacak iş değil’di.
Ancak ‘olmaz’ denilen ‘oldu’ ve Erdoğan, Moskova ziyareti sonrası ‘geçiş süreci Esed ile olabilir’ ifadesini kullandı.
Her ne kadar kamuoyundan yükselen ‘u dönüşü’ yorumları sonrasında tashih etmeye çalışsa da söz konusu ifadeler Suriye politikasının mihenk taşlarından biri olarak kayda geçti.
Rusya’nın fiilen sahaya inmesi, Washington’daki politika değişikliği, IŞİD tehdidi ve YPG’nin durumu Erdoğan’ı -istemese de- bu açıklamaya mecbur bıraktı.
Batılı medya organları günlerdir istihbarat verilerine dayanak Rusya’nın Suriye’ye yaptığı askeri yığınağı ve ‘muhtemel hedeflerini’ yazıyor. Haberler Rusya’nın çok yönlü operasyonlara giriştiği yönünde.
Bir yandan da Rusya’nın IŞİD ile mücadeleye dahil olması gündemde.
Her iki durumda, yani Rusya’nın askeri varlığı ve IŞİD koalisyonuna katılması Türkiye için olumsuz gelişmeler. Çünkü her iki durumda da Esed’in ömrü uzayacak ve belki de hiç gitmeyecek. Muhalifler zayıflayacak ve kuzeyde yaşanan karmaşa artacak.
Bu arada Türkiye’nin ısrarla talep ettiği ‘güvenli bölge’ ya da ‘uçuşa yasak bölge’nin ise hâlâ alıcısı yok.
Bu konu ne zaman açılsa Obama yönetiminden ‘gündemimizde değil’ açıklaması geliyor. ABD cephesinde hava bu olmasına rağmen Türkiye ‘güvenli bölge’ tezinde hâlâ ısrarlı.
Muhtemelen Başbakan Davutoğlu’nun BM temasları sırasında bu konu yeniden ısıtılacak.
Fakat farklı bir sonuç beklenmiyor.
PYD’yi nasıl görüyor?
Öte yandan PYD ile ilgili olarak Ankara ile Washington arasındaki görüş ayrılığı büyüyor. ABD, PYD’yi terör örgütü olarak görmemekte ısrarlı.
Bununla birlikte sahadaki gelişmeler ABD ile YPG arasındaki ilişkiyi daha da güçlendirebilir.
Nitekim YPG’nin Cerablus’a yönelik operasyona girişeceği yönünde bilgiler var.
Böyle bir durumda Suriye’nin kuzeyi blok olarak PKK’nın eline geçmiş olacak.
Türkiye uzun zamandır tüm enerjisini seçimler ve Saray’ın iktidarını korumaya harcadığı için bu gelişmeleri sadece izledi.
Bugün ise tamamen oyun dışı kalmamak için son bir hamleyle ‘Esedli geçiş olabilir’ diyor.
Fakat Washington merkezli değerlendirmelerde Türkiye’nin pek de ismi geçmiyor.
Tabii ki Obama yönetimi İncirlik Üssü’nün açılmış olmasından memnun.
Hatta sırf üssün hatırına Erdoğan’ın antidemokratik uygulamalarına bile ses çıkarmıyorlar.
Ancak artık ‘stratejik ortaklıktan’ söz etmek mümkün değil.
Gelinen noktada gözler New York’ta.
Rusya lideri Putin, BM Genel Kurulu’na hitap edecek ve ardından ABD Başkanı Obama ile görüşecek.
Bu açıdan Putin’in New York seyahati kritik önemde.
Putin ile Obama arasındaki görüşme öncesinde kritik bir temas daha oldu. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İranlı mevkidaşı Zarif ile görüştü.
Bu görüşme sonrası Kerry’nin ‘Suriye’de siyasi bir çözüm için yeni bir inisiyatif başlatacağı’ basına yansıdı. Washington merkezli analizlerde ABD’nin bir süredir vurguladığı ‘siyasi çözüm’ seçeneğinin artık ete kemiğe büründüğüne vurgu var.
Özetle önümüzdeki birkaç gün içerisindeki görüşmeler belirleyici olacak.
En kötüsü de sınırımızda yaşanan ve Türkiye için büyük güvenlik riskleri barındıran bu gelişmelerde sadece seyirci konumunda olmamız.
