Her müslümanın birbirine vereceği bir sadakası mutlaka vardır. Hiçbir şeyimiz yoksa bir birimizin yüzüne tatlı bir tebessümle bakmak bile bir sadakadır. Selamlaşmak, musafaha etmek, tokalaşmak, hal ve hatır sormak, yolunu sapmışa yol göstermek, iyiliği emretmek, kötülüğe engel olmak, iki kişinin arasını düzeltmek, bilmeyen bir kimseye bir şey öğretmek, Müslüman kardeşinin kovasına bir yudum su dökmek, yoldan insanlara zarar veren bir şeyi kaldırmak, hayvanlara içecek ve yiyecek vermek, onların yaralarını sarmak gibi güzel şeylerin hepsi bir sadakadır.
Kur'an-ı Kerim'de kurtuluşa erecek müminlerin özellikleri sayılırken; "Kendilerine rızık olarak verdiğimizden de Allah yolunda harcarlar." (Bakara,2/3) Buyrulduktan sonra;
"Herhangi birinize ölüm gelip de ,"Ey Rabbim! Beni yakın bir zamana geciktirsen de sadaka verip iyilerden olsam! Demeden önce, size verdiğimiz rızktan harcayın" (Münafikun,63/10) denilmektedir.
Sadaka, Allah'ın rızasını kazanmanın, dünya ve ahiret mutluluğunu elde etmenin yoludur. Yüce Allah, Kur'an-ı Kerimde; Allah yolunda yapılan her iyi ve güzel davranışın karşılığını vereceğini belirterek şöyle buyurmaktadır.
"İyiler ise, katkısı kâfur olan içecekler dolu bir kadehten içerler." (insan suresi/5)
"Yoksula, yetime ve esire, kendilerinin 'arzu ve ihtiyaçları' varken/'seve seve' yemek yedirirler: "Doğrusu biz sizi, sadece Allah'ın rızası için yediriyoruz, sizden bir karşılık ve teşekkür de istemiyoruz. Çünkü biz 'yüzleri ekşiten ve asık suratlı yapan' (dehşetli ve kara) bir günde Rabbimizden korkarız." (derlerdi). (İnsan suresi/8-9-10.) (Bak: Haşr 59/9)
"Allah müminlerden canlarını ve mallarını, kendilerine (verilecek) cennet karşılığında satın almıştır." (Tövbe,9/111)
Sadaka, Allah'ın verdiği nimetlere şükrün ifadesidir.
"İnanan insanın sadaka vermede acele etmesi gerekir, zira bela sadakanın önüne geçemez." (Feyz'ül Kadir, 3/195) Yüce Rabbimiz "Kullarım, seni Benden sorarlarsa, (bilsinler ki) gerçekten Ben (onlara) çok yakınım." Bakara 2/286 buyurmaktadır. Bir kutsi hadiste şöyle buyrulmaktadır: "Kulum bana bir karış yaklaştığı zaman, Ben onu bir arşın yaklaşırım; O Bana bir arşın yaklaşınca Ben ona bir kulaç yaklaşırım; O bana yürüyerek geldiği zaman, Ben ona koşarak varırım." (Buhari, Tevhid 50; Müslim, Zikir 2,3 20-22)
İnsanoğlu öldüğü zaman amel defteri kapanır. Üç şey onun amel defterinin açık kalmasını sağlar,
1.Sadaka-i Cariye, (hayrı devam eden iyilikler)
2.Yararlanılan ilim.
3.Kendisine dua eden hayırlı evlat. (Müslim, zikir 23, 20/22; Buhari Tevhid 50)
İnanan kişiye hayatta iken yaptığı hayır ve iyiliklerden öldükten sonra şunlar ulaşır. Öğrenip neşrettiği ilim, geride bıraktığı salih bir evlat, miras bıraktığı bir Mushaf (Kuran-ı Kerim), inşa ettiği bir mescit, yolcular için yaptırdığı bina (misafirhane), yaptırdığı bir çeşme hayatta ve sağlıklı iken verdiği her şey bir sadakadır. (Kütüb-ü Sitte Muhtesarı, c.16 s. 547 H. no. 6059)
"Her tespih bir sadaka, her hamt bir sadaka, her tehlil (la ilahe illallah demek) bir sadaka, her tekbir sadaka, iyiliği tavsiye etmek sadaka, kötülükten sakındırmak sadakadır…" (Müslim Misafirin, 84, Zekat: 56; Buhari Sulh: 11, Cihad 72)
"Bir Müslüman bir ağaç diker de, onun meyvesinden bir insan yahut bir hayvan yerse, muhakkak o ağaç sahibi için sadakadır." (Sahih-I Buhari Muhtesarı, c. 12, sayfa 129)
Bir mümin yoksullara yardım elini uzatacak olursa, Allah'ın yardımı da ona ulaşır.
Sevgili Peygamberimiz: "Hangi Müslüman çıplaklığından dolayı bir Müslüman'a elbise giydirirse, Allah da ona cennet elbiselerinden giydirir. Bir Müslüman açlığından dolayı bir Müslüman'ı doyurursa, Allah da onu kıyamet günü cennet meyvelerinden doyurur. Hangi Müslüman susuzluğundan dolayı bir Müslüman'a su içerirse, Allah Teala da Onu kıyamet gününde "Rahiki mahtum' dan" içirir." (Tirmizi, Kıyamet 42)
Bir müslümanın bir işini görmek ve ona herhangi bir konuda yol göstermek ve yardımcı olmak ta sadakadır. Bu konuda Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyor:
"Din kardeşinin bir işini yapana binlerce melek duâ eder. O işi yapmaya giderken, her adımı için bir günahı affolur ve kendisine kıyâmette ni'metler verilir." (İbn-i Mâce)
"Din kardeşinin bir işini yapmak için gidenin, her adımında 70 günâhı affedilir ve 70 sevâb verilir. O iş bitene kadar, böyle devâm eder. İşi yapılınca, bütün günâhları affedilir. O işi yaparken ölürse, sorgusuz, hesâpsız Cennet'e gider." (İbn-i Ebi'd-dünya)
"Müslüman kardeşinin yüzüne tebessümle bakmak, iyiliği emir etmek, kötülüğü men etmek, yolunu şaşırmışa yol göstermek, yoldan taş, diken, kemik vb. şeyleri temizlemek, kovamızdan Müslüman kardeşimizin kovasına su dökmek, görmeyene rehberlik etmek sadakadır" (Buhari)
"İki Müslüman karşılaşıp biri diğerine selam verdiği zaman Allah'a daha sevimli olanı arkadaşına daha çok güler yüz gösterenidir. Birbiri ile musafaha ettikleri zaman Allah onlara yüz rahmet indirir, elini ilk defa uzatana (en güler yüzlü olana) doksan, ikinci uzatana on rahmet iner. (Hâkim) Hadisin bir başka rivayeti :"Allah en güler yüzlü olanına 90'nını verir" şeklindedir.
Yüce kitabımızda da bir tatlı sözün ve kusurları bağışlamanın sadakadan daha hayırlı olduğuna dikkat çekilerek şöyle buyrulur:
"Bir tatlı dil ve kusurları bağışlamak, arkasından eza ve gönül bulantısı gelecek bir sadakadan daha hayırlıdır. Allah, hiçbir şeye muhtaç değildir, halimdir, yumuşak davranır." (Bakara 263)
Yazarın tüm yazılarını okumak için tıklayınız.
