Koca Mustafa Paşa
ö-1512 01 Ocak 1970
Koca Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamlarındandır. Babasının adı Abdüssamed'dir. Fatih Sultan Mehmed Han (1451-1481) devrinde saraya alınarak, Enderun'da eğitim ve öğretim gördü. 1481'de Hazinedârbaşı, 1482'de Kapıcılar Kethüdası olup, 1489-1492 tarihleri arasında Kapıcıbaşılık yaptı. 1490'da Roma'ya gönderilip, Sultan İkinci Bâyezîd Han (1481-1512) tarafından kardeşi Cem Sultan'a gönderilen nâme ve hediyeleri götürdü. 1495'te Avlonya, 1497'de Gelibolu Sancakbeyi oldu. 1498'de Rumeli Beylerbeyliğine tâyin olundu.
Koca Mustafa Paşa, Rumeli Beylerbeyi olarak, Sultan İkinci Bâyezîd Han devrinde, Osmanlı-Venedik Harbinde, 1499 İnebahtı Seferinde, burasının karadan kuşatılmasına memur edildi. Ağustos 1499'da İnebahtı Kalesi'nin anahtarlarını teslim aldı. 1501'de vezir oldu. İkinci vezirken, 1511'de Vezîr-i âzam tâyin edildi. Sultan İkinci Bâyezîd Han'dan sonra Yavuz Sultan Selim Han da onu Vezîr-i âzam olarak devam ettirdi.Fakat Yavuz Sultan Selim Han'ın saltanatının ilk yıllarında olan Şehzâdeler Meselesi hâdiselerine adı karışınca, 1512 yılında Bursa'da öldürüldü. Koca Mustafa Paşa'nın kabri, Pınarbaşı'nda Bursa Mevlevîhanesi karşısındadır. İstanbul'da "Kocamustafapaşa" semtinde kendi adıyla anılan câmi, imâret, medrese, mektep ve tekkeden meydana gelen bir külliye yaptırmıştır.(Cami daha sonra Sümbül Efendi adıyla hizmet vermeye devam etmiş ve okulla birlikte günümüze kadar gelmiştir.) Koca Mustafa Paşa ayrıyeten; Eyüp'te câmi, Rumeli'nde Yenice-i Karasu'da imâret, Nevrekop'da câmi ve mektep yaptırmıştır.
