Panik yok, her şey kontrol altında!
Servet Avcı 01 Ocak 1970
"Dolar uçuyor, sistem çöktü, hani başkanlık sistemi her derdimize deva olacaktı?" gibisinden isyanın alemi yok!.. Sadece biraz daha sabır, biraz daha sadakat gerekiyor, o kadar!.. Tünelin ucundaki ışık göründü, gâvurun algı oyunlarına kanmayalım yeter!..
Referandumdan önce başkanlık sistemine ben de karşıydım…Sonra BBC'nin parlamenter sistemden başkanlık sistemine hangi ülkelerin geçtiğiyle ilgili araştırmasını okuyunca gözüm açıldı!.. Sevinçle "İşte kurtuluş reçetemiz bu" dedim kendime ve şu satırları karaladım:
Batı'da hiç olmasa da yeryüzünde bir kaç örnek var, bu çağlar üstü zıplamayı yapan... Bu ülkeler, parlamenter sistemi çöpe atıp başkanlık sistemine geçmişler... Onlar da medeniyet havzasında, Sahra Çölü'nün hemen güneyinde!..
'Güçlü iktidar, ışık hızıyla kalkınma' parolasıyla başkanlık sistemine geçen 3 ülke: Zimbabve, Gana ve Malavi... Dünya 5'ten büyük, bu ülkeler de dünyadan büyük!..
***
Gana'yı takdir etmemek mümkün değil!.. Başbakan Kwame Nkrumah 1960'ta referandumla ülkesini başkanlık sistemine geçirdi, kendisi de Başkan oldu... İlk yaptığı işlerden birisi ülkedeki muhalefet partilerini referandumla yasaklamak oldu...
Gana'da başkanlık sistemine geçilirken "Yahu bu başkanlık sistemi değil, aslında cumhurbaşkanlığı sistemi, fiilî durumu hukukî hâle getiriyoruz, endişeye mahal yok" denildi mi bilmiyoruz... Bildiğimiz şu: Sonuçta bütün partiler karambole gitti...
Eski Genel Sekreterine göre Başkan Nkrumah'ın sistem değişikliğine gerekçesi şuydu: "Kafasında hızlı bir gelişme hamlesi fikri vardı. Bunun için en iyi yöntemin gücü başkanlıkta toplamak olduğunu düşündü. Başkanlığın ekonomik ve sosyal ilerleme için kritik olduğunu düşünüyordu..."
Bizimkiler 15 Temmuz gibi tehlikelerin yaşanmaması için bu sistemi savunuyorlar ya... Hatırlatmakta fayda var: Gana'da Nkrumah'ın 'garantili' başkanlık sistemi 1966 askerî darbesiyle toprak oldu!..
***
"Gana bize uymaz" diyenlere Zimbabve verebiliriz!.. Ülkeyi 1980'den 1987'ye kadar Başbakan olarak yöneten Mugabe Reis'i Başbakanlık kesmedi!.. Ülkede anayasa değiştirildi ve başkanlık sistemine geçildi...
Parlamenter sistemin verdiği güçten memnun olmayan, 'daha fazla, en fazla, daima fazla' güç isteyen Mugabe Reis 'zayıf parlamento'lu sistemde Başkan oldu... Genç ve istikbal vaat eden Mugabe Reis, neredeyse 100 yaşına kadar Zimbabve Devlet Başkanı kaldı!.. İstikrar dediğiniz de böyle olurdu zaten!..
***
Malavi deyip geçmeyelim... Şekil a'dan da anlaşılacağı üzere dünyaya rejim ihraç eden ülkelerden!.. Biz parlamenter sistemin kötülüğünü ancak yarım yüzyıldan fazla zamanda anlayabilirken, onlar topu topu 2 yaşındaki parlamenter sistemden sıkıldılar ve 1966'da başkanlık sistemine geçtiler...
Doğaldır ki, 'kurucu Başbakan' bir anda 'kurucu Başkan' oldu... Şef Banda "Yemişim parlamentoyu" dedi ve devleti kararnamelerle yönetmeye başladı... Banda literatüre uygun bir diktatördü artık... Başkan olarak 5 yılı tamamladıktan sonra 'halkı zahmetten kurtarmak', ülkede seçim filan tekrarlarıyla ortaya çıkan israfı önlemek için kendisini 'ömür boyu başkan' ilân etti...
Tabii bunlar medeniyet ve demokrasi sahalarında görmek istediğimiz hareketler olarak tarihe geçti!.. Malavi'de demokrasi öyle gelişti öyle gelişti ki, parlamento seçimlerinde her bölgeden 5 vekil öneriliyor, Şef Banda da bunlardan birini seçip parlamentoya alıyordu... İstediği zaman da parlamentodan atıyordu...
Şef Banda tam bir çevreciydi!.. Etrafta müthiş bir mıntıka temizliği yaptı!.. Muhalefeti tamamen bitirdi!.. Parlamentonun yükü azaltıldı, Başkan'ı hiçbir şekilde sorgulayamayacak kimliğe kavuşturuldu!.. Parlamento az daha Belediye Bando Müdürlüğü'ne bağlanacaktı ama Şef'in ömrü vefa etmedi!..
***
Bu sistemin ülkeyi 'iki partili yapı'ya dönüştüreceğini iftira edenlere de bir çift sözümüz var... İki partiye kurban olasınız siz!.. Tek parti neyinize yetmiyor?
Çok şükür ki bugün haklı çıkmanın gururunu yaşıyoruz!..
