Beş yıl sonra ikinci 1 Mart
Yalçın DOĞAN 05 Mart 2008
BERLİN
KARA harekatı aniden sona eriyor. Asker Kuzey Irak’tan aniden çekilmeye başlıyor.
Avrupa başkentleri dün sabah erken saatlerde bu bombayla uyanıyor. Ve müthiş bir diplomatik trafik başlıyor, herkeste aynı soru: Neden?
AB başkentlerinin tamamı Türk askerinin Kuzey Irak’tan aniden çekilmesini ABD Savunma Bakanı Gates’in Ankara ziyaretine bağlıyor. ABD ile Türkiye arasında hiç beklenmeyen bir gerginlik. Tam her şey yolunda giderken, sanki beş yıl öncesine yeniden dönüş.
2003’te Amerika Irak’ı işgale başlamadan önce Türkiye’den geçmek üzere izin istiyor. Fakat Türkiye o tarihte ünlü 1 Mart Tezkeresi diye anılan kararla Amerika’ya sırtını dönüyor. Amerika beş yıl süreyle bunu hiç unutmuyor. Ve her sefer Türkiye’ye fatura çıkarıyor. Buzlar geçen kasımda Tayyip Erdoğan-Bush görüşmesinde eriyor.
Bugün 1 Mart 2008. Tarihin tekrarı gibi. Beş yıl sonra Amerika ile Türkiye arasında yeniden buz gibi bir hava var.
KÜRTLERE KANAT GERMEK
ABD Savunma Bakanı Gates’in Ankara’dan iki önemli isteği var.
1- Türkiye’nin kara harekatı Kuzey Irak’ta fiziki olarak Amerika’nın düşündüğünden daha büyük tahribata yol açıyor. ABD’nin kanat gerdiği Kürdistan’ın altyapısına zarar veriyor. Bu Amerika’yı sanıldığından daha fazla rahatsız ediyor.
2- Amerika, Afganistan’da bozguna uğramanın eşiğinde. Türkiye’den asker istiyor. Türkiye de veremeyeceğini söylüyor.
Avrupa başkentleri bu iki nedenden hareketle, Ankara-Washington hattında ciddi bir arıza meydana geldiği düşüncesinde.
Daha bir gün önce Hindistan’dan yaptığı açıklamada Gates harekat için iki hafta daha süre tanırken, ertesi gün harekat sona eriyor. Gates’in uçağı Ankara’dan havalandığı sırada Bush Washington’dan, "kara harekatı sona ermeli" açıklamasını yapıyor.
Avrupa başkentleri askerin aniden çekilmesini "Amerikan baskısına" bağlıyor. El oğlunun sağı solu yok, "Türk-Amerikan ilişkilerinde bu bir krizdir" nitelemesine gidiyor.
İKİNCİ KRİZ İÇERDE
Az gidiyoruz, uz gidiyoruz, beş yıl gidiyoruz, beş yıl geriye dönüyoruz.
Kara harekatı bir askeri harekat. Ancak, baştan sona ve doğal olarak siyasal içerikli. Amerika’nın isteğiyle askeri geri çekilme, aynı anda siyasi bir geri çekilme. Türk-Amerikan ilişkilerini olduğu kadar, içerde şu anda tahmin edilemeyen siyasal tetiklemelere yol açabilecek bir kriz.
AKP iktidarı için olduğu kadar, Türkiye için de bitmek tükenmeyen bilmeyen zor günlerin katmerlenmesi.
