Talabani gitti Cheney geliyor
Hasan Ünal 18 Mart 2008
Düğün bayram da değil ama; biri gidip öteki geliyor misali... Talabani’nin gezisi Irak’ın kuzeyindeki kukla yapılanma konusunda zaten varolan niyetleri iyice açığa çıkardı. Talabani ‘Kürdistan’ sözcüğünü sadece Çankaya Köşkü’nde telaffuz etmekle kalmadı; aynı zamanda bizimkilere talimat verir gibi sözler etti.
‘Kürt realitesini’ kendi halkımıza anlatmak ve benimsetmek için gayret etmemiz gerekiyormuş. Bütün bunların anlaşılır bir Türkçeye tercümesi şudur: Irak’ın kuzeyindeki kukla yapı ile iyi geçineceğiz. Yani bu yapı ile ilişkilerimizi ‘normalleştireceğiz’. Ayrıca PKK’nın şiddetten el çekmesini temin için bir tür genel af ilan edilecek ve PKK’nın silahla alamadıklarını normal yollardan ve kravatlı bir şekilde elde etmesi sağlanacak. Mesele bu...
Ama bu kadarla da sınırlı değil galiba... Meselenin bu tarafı sadece Talabani ve Barzani ile hempalarını alakadar ediyor. Bir de ABD’nin Ortadoğu’da yürüttüğü ve artırarak devam etmek istediği kirli işleri var. Onlara da destek vermemiz lazım geliyor galiba.
Ceheney’nin gelişini o çerçevede değerlendirmek uygun olacak. ABD Başkan Yardımcılarının çoğu yönetimde yeterince etkili olmayabiliyor. Ama Cheney baştan beri oldukça etkili ve sert politikalar yanlısı birisi. Aslında halihazırdaki Amerikan yönetiminin hemen hemen tamamı sertlik yanlılarından oluşuyor.
Ancak Cheney bunların içerisinde İran konusunda olsun, Ortadoğu’nun diğer bölgelerinde sınırları değiştirecek derecede şiddete başvurulması meselelerinde olsun hep en fazla sertlik yanlıları arasında oldu. İran’ın nükleer programına karşı sert askeri tedbirler konusunda kamuoyu hep Cheney’i gördü karşısında. Hâlâ da öyle...
Şimdi bölge turuna çıkması ve bu tur münasebetiyle Ankara’yı da ziyaret edecek olması üzerinde epeyce düşünmek gerekiyor. Amerika geçenlerde BM’den İran’a karşı yeni yaptırımlar içeren bir paketi daha çıkarttırdı. Fakat İran’ın nükleer programını durdurması muhtemel görünmüyor. Tahran yönetiminin ekonomik ve diplomatik yaptırımlarla yıldırılması hemen hemen imkansız.
Tahran’ın bu programı nükleer silah yapmak amacıyla yürüttüğü dikkate alınacak olunursa, Amerika’nın İran’a kapsamlı bir hava harekatına hazırlandığına kesin gözüyle bakmak mümkün. Adeta aynı rayda zıt istikametlerde son süratle hareket eden iki tren gibi... Bir yerlerde sert bir şekilde çarpışacaklar...
Bush yönetimi baştan beri bu çarpışmayı yapmaya oldukça istekliydi. Muhtemelen hâlâ da öyle. Üstelik seçimlerden nasıl bir başkanın ortaya çıkacağı belli değilken, Bush yönetiminin bu işi kotarmak istemesi kuvvetli bir ihtimal. Şu anda Bush’un bu görevi yeni seçilecek başkana devretmesi arasında aşağı yukarı on bir aylık bir süre var. Bu sürede yönetimin bir şeyler yapması gerekiyor. Özellikle de bu sürenin ilk altı aylık döneminde bu işe girişebilirler.
Acaba Cheney’in gelişi böyle bir konu ile doğrudan alakalı mıdır? Olabilir??? Hatta kuvvetli bir ihtimal olabilir. 5 Kasım günü Washington’da yapılan Erdoğan-Bush görüşmesinden bu konuda da bir mutabakat çıkmış olabilir mi? O da kuvvetli bir ihtimaldir...
Amerikan yönetiminde Cheney gibi yönetimde etkili bir başkan yardımcısının ortalama işler için bölge turuna çıkması pek de mutad değildir. Ortalama işler için daha çok dışişleri ve savunma bakanlarının yardımcıları bölgeyi turlarlar. Yetmezse, dışişleri ve savunma bakanları da turlar düzenleyebilirler.
Nitekim geçtiğimiz haftalarda Amerikan dışişleri bakanı bölgedeydi. Çok geniş bir tur yapmadı; ama bölgede nabız tuttu. Gates de bölgeden şöyle bir geçti.. Acaba o turların üzerine Cheney’in gelişi İran işinin başlayacağı anlamına mı geliyor? Eğer öyleyse işin şakası yok ve Amerika-İsrail ikilisinin tamamen haksız, hukuksuz ve kirli bir işine daha bizi karıştıracakları anlamına geliyor. İnşaallah AKP hükümeti buna da ‘evet’ demez...
