AHMED ESAD PAŞA
01 Ocak 1970
(1828-1875) Sultan Abdülaziz devri sadrazamlarından.
Sakız'da doğdu. Babası, Kuleağası la¬kabıyla anılan Kolağası Mehmed Ağa'dır. Kaptanıderyâ Halil Rifat Paşanın aracılı¬ğıyla Mektebi Harbiyye'ye girdi; 1857'de buradan erkân-ı harbiyye yüzbaşısı rütbesiyle mezun oldu. Mesleğinde hız¬la yükseldi ve Sadrazam Fuad Paşa'nın teveccühünü kazanarak Paris sefareti ataşemiliteri iğine ve Paris'teki Mekteb-i Osmânî müdürlüğüne tayin edildi. Bu sırada rütbesi de binbaşılığa yükseltil¬di. Çalışmaları takdir edilerek kayma¬kam ve miralay oldu. Sultan Abdülaziz'in 1867'de Paris'i ziyareti sırasında mirli¬valığa yükseltildi ve padişah ile birlikte İstanbul'a döndü. Bu arada Âlî Paşa'nın da teveccühünü kazandı ve dönüşünden kısa bir süre sonra Dâr-ı Şûrâyı Askeriyye âzalığına tayin edildi. 1868de fe¬rik rütbesiyle Bosna Fırka-i Askeriyyesi kumandanı, yine aynı yıl İşkodra vilâyeti mutasarrıfı oldu. 1869'da Dâr-ı Sûrâyı Askeriyye reisliğine ve ertesi yıl Hassa Ordusu müşirliğine getirildi. 1871'de. Alman İmparatoru. Wilhelm'in impara¬torluğunu tebrik etmek üzere gönderi¬len “Fevkalâde heyefle birlikte Berlin'e gitti. Dönüşünde Hüseyin Avni Paşa'nın yerine seraskerliğe getirildi. 1872de Bahriye nâzın oldu; aynı yıl içinde ikinci defa seraskerliğe tayin edildi. 15 Şubat 1873'te sadrazam oldu. Genç yaşta sa¬dârete tayin edilmesi devlet ricali ara¬sında uygun görülmediğinden bu görevde ancak iki ay kalabildi. 15 Nisan 1873'te azledilerek önce Konya valili¬ğine, bir yıl sonra da Beşinci Ordu mü¬şirliği ile birlikte Suriye valiliğine tayin edildi. 1875'te tekrar Bahriye nâzın ol¬du. Aynı yıl ikinci defa sadârete getiril¬di, fakat dört ay sonra azledilerek önce Nâfia nazırlığına, ardından Aydın vali¬liğine tayin edildi. Bu görevde iken 28 Kasım 1875'te vefat etti; İzmir'de Şeyh Seyyid Mükrimüddin Dergâhı naziresine defnedildi.
Yunanca. Almanca, Fransızca ve İngi¬lizce bilen Ahmed Esad Paşa dürüst ve kanaatkar bir devlet adamıydı. İkinci sadâreti sırasında maaşını 200.000 ku¬ruştan SO.000 kuruşa düşürmüş, diğer devlet adamlarının maaşlarını da ay¬nı oranda indirerek devlet bütçesinde önemli bir tasarruf sağlamıştır.
