Avrupa Konseyi
01 Ocak 1970
Merkez Strasbourg, Fransa
Üyelik 47 Avrupalı devlet
5 gözlemci (Konsey)
3 gözlemci (Meclis)
Kuruluş Londra Antlaşması 5 Mayıs 1949
Websitesi http://www.coe.int/
Avrupa Konseyi (İngilizce: Council of Europe; Fransızca: Conseil de l'Europe) 1949 yılından beri toplanan, Avrupa çapında başta hukuk ve insan haklarının korunması, eğitim, kültür alanlarında anlaşmalar kabul eden, hükümetlerarası bir kuruluştur. Avrupa Birliği'nden farklı bir örgütlenmedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyine bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Belarus, Kazakistan, Kosova ve Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir. Oysa Avrupa Birliği sadece 27 üyeli bir ekonomik birlikteliktir. Avrupa Konseyi'nin Avrupa Birliği ile karıştırılmasının en önemli sebebi olan Avrupa bayrağı, esasında Avrupa Konseyi'ne aittir. Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi'nin izniyle aynı Avrupa bayrağını kullanmaktadır.
Kuruluş
5 Mayıs 1949’da 10 ülke-Belçika, Danimarka, İtalya, Lüksembourg, Hollanda, Norveç, İsveç ve İngiltere - merkezi Strasbourg olmak üzere Avrupa Konseyi’ni kuran antlaşmayı imzalamışlardır. Şu an Avrupa Konseyi'nde 47 üye ülke bulunmaktadır. Türkiye anlaşmayı 1949 yılında imzalamıştır. Konsey'in çalışma alanları insan hakları, medya, hukuki işbirliği, sosyal dayanışma, sağlık, eğitim, kültür, spor, gençlik, yerel demokrasiler, sınırötesi işbirliği, çevre ve bölgesel planlamadır.
İlgi Alanı
Kurum Avrupa Birliği ile herhangi bir organik bağı bulunmayan, ayrı bir uluslararası teşkilattır. Ancak günümüzde Avrupa Birliği'nin Avrupa Konseyi'ne ait bayrağı kullanıyor olmasının yanı sıra, Avrupa Konseyi ile AB'nin yakın işbirliği söz konusudur. Birçok ülkede Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi'nin müştereken yürüttüğü projeler gerçekleştirilmektedir. Avrupa Konseyi, AB Bakanlar Konseyi ile de karıştırılmamalıdır. Konsey'in bütçesi üye ülkelerin nüfus ve GSMH'sına göre hesaplanan katkılarından oluşmaktadır. 2002 yılı bütçesi yaklaşık olarak 169 milyon Avro'dur. Konsey'in resmî dilleri İngilizce ve Fransızca'dır. Konsey Genel Sekreterliği'ni 2004 yılında 5 yıllığına seçilen Terry Davis (İngiltere) yürütmektedir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
AİHM Avrupa Konseyi'ne bağlı bir kurumdur.
İnsan hakları kavramı ,, genel olarak, kişilerin insan olmaları nedeniyle insanlık onuruna uygun olarak sahip oldukları haklar bütünüdür. Geniş anlamıyla içhukukta temel haklar ve kamu özgürlüklerin tümünü ve uluslararası hukukta öngörülen ve korunan hakları kapsar. Bu haklar tüm insanları ilgilendirdiğinden, bu hakların uluslararası alanda koruma altına alınmaları gerekmiştir. İnsan haklarının korunmasına dair ilk uygulamalar daha çok ulusal düzeydedir. İnsan haklarının uluslar arası düzeyde korunması çalışmalarına 19.yüzyıl sonları ve 20.yüzyılda rastlanmaktadır. Uluslararası hukukun insan haklarını genel bir biçimde ele alması Birleşmiş Milletler antlaşması ile gerçekleşir. Bu andlaşma insan haklarından çokça sözetmesine rağmen , bu hakların neler olduğuna dair bir açıklama içermez. Bu nedenle Ekonomik ve Sosyal Konseye bağlı olarak bir İnsan Hakları Komisyonu kurulmuş ve bu konuda çalışma yapmakla görevlendirilmiştir. Komisyon bu amaçla hazırladığı tasarıyı 12.12.1948 günü Genel Kurul’un bir kararı ile İnsan Hakları Evrensel Bildirisi olarak kabul etmiştir. Bu bildirinin B.M. Genel Kurul kararı olarak kendiliğinden bağlayıcı niteliği bulunmaması ve herhangi bir güvence mekanizmasını düzenlememesi nedeniyle, bildiriden sonraki gelişmeler bu kusurları gidermeye yönelik olmuştur. Bu çerçevede iki düzeyde yeni düzenlemelere rastlanmaktadır. Bu düzenlemeler: Evrensel düzeyde “Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Sözleşme” ve “Ekonomik, Toplumsal ve Kültürel Haklara İlişkin sözleşme”, bölgesel düzeyde “Amerika Afrika İnsan Hakları Sözleşmesi” ve “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi” ile gerçekleştirilmiştir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi diğer antlaşmalardan farklıdır.O yüzden de insan haklarının anayasası olarak ele alınan da diğer sözleşmeler değil Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesidir. Bu farklılığı sağlayan özellikler ; metindeki maddelerin açıklığa sahip olması , kesin ayrıntılı , doğrudan uygulanabilir kurallar olmasıdır.
Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi
Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Avrupa Konseyi'nin danışman organıdır ve Avrupa Konseyi içinde mahalli yönetimleri temsil ederek yerel demokrasiyi destekler. Biri yerel yönetimler odası, diğeri de bölgesel yönetimler odası olmak üzere iki meclise bölünmüştür, bir sekreterlik ve kongre tarafından 5 yılda bir seçilen bir genel sekretere sahiptir.
Üye ülkeler [değiştir]5 Mayıs 1949'daki kuruluşta 10 üye vardı:
Belçika
Birleşik Krallık
Danimarka
Fransa
Hollanda
İrlanda
İsveç
İtalya
Lüksemburg
Norveç
Avrupa Konseyi'ne üye ve aday devletler
Katılım tarihine göre ülkeler:
Türkiye a 9 Ağustos 1949
Yunanistan a 9 Ağustos 1949
İzlanda 7 Mart 1950
Almanya b 13 Temmuz 1950
Avusturya 16 Nisan 1956
Kıbrıs 24 Mayıs 1961
İsviçre 6 Mayıs 1963
Malta 29 Nisan 1965
Portekiz 22 Eylül 1976
İspanya 24 Kasım 1977
Lihtenştayn 23 Kasım 1978
San Marino 16 Kasım 1988
Finlandiya 5 Mayıs 1989
Macaristan 6 Kasım 1990
Polonya 26 Kasım 1991
Bulgaristan 7 Mayıs 1992
Estonya 14 Mayıs 1993
Litvanya 14 Mayıs 1993
Slovenya 14 Mayıs 1993
Çek Cumhuriyeti 30 Haziran 1993
Slovakya 30 Haziran 1993
Romanya 7 Ekim 1993
Andorra 10 Kasım 1994
Letonya 10 Şubat 1995
Arnavutluk 13 Temmuz 1995
Moldova 13 Temmuz 1995
Makedonyac 9 Kasım 1995
Ukrayna 9 Kasım 1995
Rusya 28 Şubat 1996
Hırvatistan 6 Kasım 1996
Gürcistan 27 Nisan 1999
Azerbaycan 25 Ocak 2001
Ermenistan 25 Ocak 2001
Bosna-Hersek 24 Nisan 2002
Sırbistand 3 Nisan 2003
Monako 5 Ekim 2004
Karadağ 11 Mayıs 2007
a Avrupa Konseyi kurucu üyesi sayılır.
b 1950'de Batı Almanya ve Fransız işgalindeki Saar, ortak üyeler oldular. 1951'de (Batı) Almanya tam üye olurken Saarland, federal cumhuriyete 1955'te bir referandumdan sonra razı oldu ve 1956'da ortak üyelikten çekildi. Sovyet işgalindeki Doğu Almanya, daha sonra Demokratik Almanya Cumhuriyeti, hiç bir zaman Avrupa Konseyi'ne üye olmadı. 1990'daki Alman yeniden birleşmesi'nden sonra, Doğu Almanya'daki beş Länder (yani bölge) Almanya Federal Cumhuriyeti'ne katıldı ve Avrupa Konseyi'nde temsil edilmeye başlandı.
c "Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti" adı altında katıldı (tırnak işareti içinde).[2] Çoğu ülke, ülkeyi anayasal ismiyle tanır.
d Başlangıçta Sırbistan-Karadağ olarak katıldı.
Avrupa Konseyi'ne aday ülkeler:
Belarus
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi nezdinde gözlemci statüsü taşıyan ülkeler:
Vatikan 7 Mart 1970
ABD 10 Ocak 1996
Japonya 20 Kasım 1996
Meksika 1 Aralık 1999
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi nezdinde gözlemci statüsü taşıyan ülkeler:
İsrail 2 Aralık 1957
Kanada 28 Mayıs 1997
Meksika 4 Kasım 1999
Katılabileceği halde halen başvuruda bulunmamış devletler:
Kazakistan
Vatikan
İleri bir tarihte katılma ihtimali doğabilecek devletler:
Kosova (Kosova, Avrupa Konseyi ve Avrupa Konseyi'ne üye pek çok devlet tarafından henüz tanınmamaktadır. Tüm üye devletler tarafından tanınması halinde Avrupa Konseyi'ne üye olabilecektir. Ancak Sırbistan'ın halihazırda Avrupa Konseyi'nin üyesi olması bu ihtimali güçleştirmektedir.)
