Muhsin Ertuğrul (1892 - 1979)
01 Ocak 1970
Hem tiyatro hem de sinema alanında Türkiye'de ilk önemli katkıları gerçekleştiren, sinema ve tiyatro yönetmeni Muhsin Ertuğrul 1892'de İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini Tefeyyüz Mektebi'nde ve Darüledep'te yaptı. Daha sonra soğuk çeşme ve Toptaşı Rüştiyelerinde okudu. Oradan Mercan İdadisi'ne geçti. 1909 yazında Erenköy'de Burhanettin Kumpanyasının bir temsilinde ilk olarak sahneye çıktı. Daha sonra Reşat Rıdvan ve Burhanettin Beylerin Odeon tiyatrosunda çalıştı. Hamlet'te Laerdes rolüne çıktı.
Arkadaşı Vahram Papazyan'ın öğütlerine uyarak gittiği Paris'te (1911), uzun yıllar etkisinden kurtulamadığı Mounet - Sully'yi seyretti. 1913'de tekrar Paris'e gitti. 1914'de Türkiye'ye döndüğü zaman Reşat Rıdvan Bey, Darülbedayi Osmaninin hazırlık çalışmalarına girişmişti. Edebi tiyatro heyeti adındaki, Fransa'dan çağrılan Antoine'ında katıldığı juri önünde Hamletten bir bölümü oynayan Muhsin Ertuğrul, tiyatronun sanatçı kafilesine alındı. Strintberg'den Baba, Kistemaeckers'den kasırga adlı oyunları Türkçe ye çevirdi. Viyana'da Otello çalışmalarını izledi.
1922'de Kemal film adına, İstanbul'da Bir Facia, Aşk ve Boğaziçi Esrarı filmlerini çevirdi. Leblebici Horhor, Kız Kulesi'nde Bir Facia, Ateşten Gömlek, Sözde Kızlar filmlerini çevirdi. Repertuardaki oyunlar arasında İhtilal (L. Andreyev), Baba (Stringberg), Bir Halk Düşmanı (İpsen), Prof. Kienow (K. Branson), Kreuteser Sonatı (L. Tolstoy) Humma ( C. Mere ) Otello ( Shakespare) Sırat Köprüsü (Birabeau - doley), Kamelyalı Kadın ( A. Dumas Fils ) gibi yabancı oyunların yanı sıra, Ahmet Vefik Paşa'nın Moliere uygulamaları, Azerya ve Yorga'daki Dandini ile Vedat Örfi (Bengü), Vedat Nedim (Tör), Sermet Muhtar, Mahmut Yesari, Osman Cemal, İbrahim Necmi gibi Türk yazarlarının yapıtlarını da sahneledi ve oynadı. Devlet tiyatro ve operası kanunu çıkınca, bu kurumun başına genel müdür olarak getirildi. Çalışmaları sırasında Türk yazarlarının oyunlarına büyük ölçüde önem verişi de dikkatten kaçmıyordu. Ancak bu çabalar 1951 yılında kesintiye uğradı. İstifa ederek ayrıldı. Bir bankanın desteği ile İstanbul'da Küçük Sahne'yi kurdu ve çalıştırmaya başladı. Bu arada da ilk renkli Türk filmi, Halıcı Kız'ı ( 1954 ) çevirdi.
Çeşitli aralıklarla Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve İstanbul Şehir Tiyatroları Başrejisörlüğü görevini sürdürdü. Türk Tiyatrosunun batılı anlamda kurucusu olarak kabul edilen Muhsin Ertuğrul 1979'da İzmir'de vefat etti.
Filmleri - Oyuncu
Samson 1919
İstanbul'da Istırap 1922
Boğaziçi Esrarı 1922
Ateşten Gömlek 1923
Kızkulesi Faciasi 1923
Ankara Postası 1928
Şehvet Kurbanı 1940
Kıskanç 1943
Filmleri - Yönetmen
Samson 1919
İstanbul'da Bir Facia-i Aşk 1922
İstanbul'da Istırap 1922
Boğaziçi Esrarı 1922
Leblebici Horhor 1923
Kızkulesi Faciasi 1923
Ateşten Gömlek 1923
Sözde Kızlar 1924
Tamilla 1925
Bir Sigara Yüzünden 1928
Ankara Postası 1928
Kaçakçılar 1929
İstanbul Sokaklarında 1931
Bir Millet Uyanıyor 1932
Karım Beni Aldatırsa 1933
Naşit Dolandırıcı 1933
Söz Bir Allah Bir 1933
Leblebici Horhor Ağa 1933
Cici Berber 1933
Fena Yol (O Kakos Dhromos) 1933
Milyon Avcıları 1934
Aysel Bataklı Damın Kızı 1934
Aysel Bataklı Damın Kızı 1935
Aynaroz Kadısı 1938
Tosun Paşa 1939
Bir Kavuk Devrildi 1939
Allahın Cenneti 1939
Şehvet Kurbanı 1940
Akasya Palas 1940
Kahveci Güzeli 1941
Kıskanç 1942
Nasreddin Hoca Düğünde 1943
Yayla Kartalı 1945
Kızılırmak-Karakoyun 1946
Evli Mi Bekar Mı 1951
Halıcı Kız 1953
Filmleri - Yapımcı
Samson 1919
Aysel Bataklı Damın Kızı 1934
Filmleri - Senaryo
Boğaziçi Esrarı / Nur Baba 1922
İstanbul'da Bir Facia-i Aşk 1922
Kızkulesi Faciasi 1923
Ateşten Gömlek 1923
Leblebici Horhor 1923
Sözde Kızlar 1924
Ankara Postası 1928
Kaçakçılar 1929
İstanbul Sokaklarında 1931
Bir Millet Uyanıyor 1932
Leblebici Horhor Ağa 1933
Aysel Bataklı Damın Kızı 1934
Bir Kavuk Devrildi 1939
Evli Mi Bekar Mı 1951
Filmleri - Sanat Yönetmeni
Aysel Bataklı Damın Kızı
