Sadrazam Benderli Ali Paşa
01 Ocak 1970
Yıl 1821. Sultan II. Mahmut 36 yaşında ve padişahlığının 13’üncü yılında. Fransız İhtilali’nin esintisiyle, Yunanlılar Mora’da Osmanlı’ya başkaldırırlar. İsyan sırasında Sadrazam olan Ispartalı Seyid Ali Paşa 28 Mart 1821 de azledilir yerine Benderli Ali Paşa getirilir. Ali Paşa Sadrazamlık görevine başlamadan birkaç gün önce üç Rum padişah sarayının suyunu zehirlemek, Demirkapı’da suyolcuların oturdukları kale burcuna mazgallar açmak gibi suçlarla itham edilerek hapsedilmişlerdir.
Ali Paşa göreve başlar başlamaz bu üç Rum suyolcuyu idam ettirir. O sırada İstanbul Fener Rum patriği olan Grigoryos’un (Ghrigoros, Gregoryos II) Moralılar ile haberleştiği ortaya çıkmıştır. Sadrazam Benderli Ali Paşa Grigoryos’u Bab-ı Ali’ye getirterek sorgular. Sorgulama sonunda patriğin Yunan Ayaklanması’nı gizlice desteklediği ortaya çıkınca Ali Paşa “Bunu şimdilik Kadıköyü’ne götürün” der. O sırada Grigoryos’un yerine yeni patrik seçildiği haberi gelince papaz 22 Nisan 1821’de Fener’e gönderilir, yaftası göğsüne takılır, dini giysileriyle Patrikhanenin orta kapısında idam edilir.
Ali Paşa peşinden, Yunan ayaklanması ile ilişiği olan Kayseri, Edremit ve Tarabya metropolitlerini de Balık pazarında, Kaşıkçılar hanı önünde ve Parmakkapı’da idam ettirir.
O gün Fener Patrikhanesi yöneticilerinin aynı seviyede bir Türk din veya devlet adamı asılmadıkça o kapının açılmayacağına dair yemin ettikleri söylenmekte. Nitekim Patrik’in asıldığı kapı Patrikhane tarafından tepki olarak kilitlenmiş ve bir daha da açılmamıştır. Kapının arkasına Grigoros II’nin bir resmi konulmuş ve patrikhaneye orta kapısının sağındaki kapıdan girilip, solundakinden çıkılmaya başlanmıştır. Kapanan bu kapıya Petro Kapısı, Grigoryos kapısı ya da Orta kapı denmektedir.
Patriğin idamı üzerine Avrupa kamuoyunun Osmanlı aleyhtarlığı ve yabancı ülke elçilerinin Padişaha yaptıkları baskı neticesi, Sultan II. Mahmut üzerindeki politik gerilimi azaltmak amacı ile Benderli Ali Paşa’yı idam kararından sorumlu göstererek görevinden azledip Kıbrıs’a sürgüne gönderir. Tepkilere son vermek için Ali Paşa bir ay sonra Kıbrıs’ta Padişah emriyle idam edilir. Ali Paşa Osmanlı tarihinde asılan 44. ve son sadrazam olmuştur. Ancak bu idam Patrikhanenin hainliğini unutturamamıştır.
