İbni Batuta
1304- 1369 01 Ocak 1970
İbni Batuta 1304 yılında Fas’ın Tanca şehrinde dünyaya gelmiştir. “Rıhlet-ü İbn Battuta” isimli seyahatnamenin yazarıdır. İbni Battuta Orta Çağ döneminin en büyük seyyahı olmuştur. Levate kabilesinin mensubudur. Kabilesi Berberi asıllıdır ve Berka’dan Tanca’ya göç etmişlerdir. Kendisi Maliki mezhebine mensuptur. 1325 yılında Mekke’ye Müslüman olarak gitmiştir. Bu yolculuk sırasında karşılaştığı olaylar sonucunda farklı yerleri görme arzusu artmıştır. Kendisi Orta Doğu, Afrika ve Uzak Doğu’ya birbirinden farklı seyahatler gerçekleştirmiştir. O dönemlerde bu bölgeler Avrupalılar tarafından pek bilinmeyen yerler konumundaydı.
İbni Battuta Farsça ve Türkçe dillerini çok iyi bilmekteydi. Çoğu ülkede kadılık görevinde bulunmuştur. 20 yaşındayken yani 1325 yılında Hacca gitmek üzere yola çıkmıştır. Karayolu üzerinden giderek Kahire’ye varmıştır. Seyahatine Kuzey Afrika kıyılarını başlangıç alarak gerçekleştirmiştir. Nil kıyısından geçerek Kızıldeniz’i aşıp Mekke’ye gitmeyi hedeflemiştir. Ancak kabileler arasında çıkan kavgalar nedeniyle bu hedefine ulaşamamıştır. Bu nedenle Kahire’ye geri dönmek zorunda kalmıştır.
Bir dervişin sözleri nedeniyle Suriye Şam’a gitmiştir. Ramazan ayını burada geçirmiştir. Bu yolculuk sayesinde pek çok kutsal yeri görme fırsatını elde etmiştir. Daha sonra hedefine ulaşarak hacı olmayı başarmıştır. Hedefine ulaştıktan sonra seyahatlerine devam etmeye karar vermiştir. Yeni gezileri sırasında İsfahan, Şiraz, Bağdat, Tebriz gibi yerleri görmüştür. Sonrasında Mekke’ye giderek ikinci kez hac ziyaretinde bulunmuştur.
Bundan sonraki yeni seferinde Doğu Afrika kıyılarından başlamaya karar vermiştir. 1 yıl kadar Mekke’de kaldıktan sonra Doğu Afrika kıyıları üzerinden güney bölgelere doğru gitmiştir. Ticaret yaparak önemli bir servet elde etmeyi hedeflemiştir. Ancak bu hedefinden önce son bir geziye daha çıkmayı düşünmüştür. İyice güneye inerek Etiyopya, Mogadişu ve Zanzibar’ı gezmiştir. Kilva’da konaklamıştır. Umman ve Hürmüz Boğazı’nı da gezme fırsatını bulmuştur. Sefer dönüşünde yine 1 yıl kadar Mekke’de konaklamıştır.
İbni Battuta İmparator 3.Andronikos ile görüşmek üzere 1332 yılında Konstantinopolis’e gitmiştir. 1332 yılında çeşitli yerleri görerek Afganistan’a, sonrasında da Hindistan’a geçmeyi başarmıştır. Burada sahip olduğu bilgi birikimi sonucunda Delhi Sultan’ının himayesine girmiştir. Burada kadı olarak görev yapmıştır. Sultan’ın dengesiz tavırlarından rahatsız olan İbni Battuta hem sultanın tavırlarından kurtulmak hem de yeni ülkeler görmek maksadıyla hacca gitmek istediğini sultana bildirmiştir. Sultan bu teklife sıcak bakmamıştır.
Sultan, İbni Battuta’yı Çin’e elçi olarak göndermiştir. Ancak yolda bir grup Hintli isyancının saldırısına uğramıştır. Tüm zorluklara rağmen Çin’e gitmek üzere yoluna devam etmiştir. Çin’e çetin süreçlerden sonra ulaşmayı başarmıştır. Burada bir süre kaldıktan sonra Mekke’ye gitmeye karar vermiştir. Anılarının yer aldığı Rıhle’de bazı yerler hayal ürünü olarak yer almaktadır. Ancak Rıhle, dünyanın pek çok yöresinin 14. yüzyıldaki biçimi ve şekli hakkında bilgi veren önemli bir kaynak olmuştur. İbni Battuta, 1369 yılında vefat etmiştir. Rıhle, İslam dünyasında ilk başlarda pek dikkat çekmemiştir. 19 yüzyıldan itibaren kitabın farklı tercümeleri yayımlanmıştır.
